در دوران بارداری تغییرات زیادی در روند زندگی مادر ایجاد می شود. مرسوم است که در طول این بازه خانم از مواد غذایی طبیعی استفاده کند، داروهای گیاهی را جایگزین انواع شیمیایی خود کند، و تقریباً همه چیز را به صورت “طبیعی” مصرف نماید. زمانیکه نوبت به زایمان می رسد، اکثر خانم ها به این موضوع فکر می کنند که آیا زایمان “طبیعی” می تواند گزینه مناسبی برای آنها باشد یا خیر؟

از مزایا زایمان طبیعی باید به این موضوع اشاره داشت که مستقل از بیهوشی، جراحی و مشکلات عدیده ی دیگری است که ممکن است سایر شیوه های زایمان به همراه داشته باشند. در این قسمت نگاه کوتاهی به چند نمونه از فواید دیگر زایمان طبیعی داریم.

ایمنی – اولین انتظار هر خانواده ای این است که فرزندشان در سلامت کامل به دنیا بیاید. پژوهش های گسترده در حیطه زنان و زایمان گویای این مطلب هستند که زایمان طبیعی تا حد زیادی این خواسته والدین را تامین می کند و نه تنها برای نوزاد بلکه برای مادر هم به عنوان یکی از سالم ترین گزینه های زایمان محسوب می شود. به علاوه آمار و ارقام حاکی از آن هستند که میزان مرگ و میر مادر و نوازد در زایمان طبیعی به مراتب پایین تر از سایر شیوه های زایمان است.

مراقبت و پرستاری آسان – پزشکان و پرستارانی که متخصص در زایمان طبیعی هستند طوری آموزش دیده اند که پیش از ایجاد مشکل از وقوع آنها جلوگیری بعمل آورند به این ترتیب که پیش از زایمان، در حین وضع حمل، و پس از آن، آسیب های احتمالی را پیش بینی کرده و از وقوع آنها جلوگیری بعمل می آورند. این در حالی است که پرستاران و پزشکانی که متخصص در امر سزارین هستند اینطور آموزش دیده اند که منتظر می مانند تا مشکلی پیش بیاید و سپس برای رفع آن اقدام می کنند و با اتکا شیوه های تکنولوژیک امروزی برای مرتفع ساختن مشکلات مادر و نوزاد تلاش می کنند.

ارتباط عاطفی قوی تر – مادرانی که به روش طبیعی کودکان خود را به دنیا می آورند خیلی زود تر می توانند با نوزاد انس بگیرند و با او ارتباط صمیمانه عاطفی برقرار کنند. از آنجایی که مادران با زایمان طبیعی سریعتر بهبودی پیدا می کنند، زودتر می توانند شیر دادن به نوزاد را شروع کنند و این مسئله خود به عنوان یکی از مهمترین مزایای زایمان طبیعی به شمار می رود.

احساس قدرت بیشتر – مادرانی که با کمک همسر خود زایمان طبیعی را تجربه می کنند، بیش از هر زمان دیگر احساس خوشبختی می کنند. میزانی از اعتماد و اطمینان در وجودشان پدیدار می شود که قبلاً احساس نمی کرده اند. زایمان طبیعی بهترین هدیه ای است که والدین می توانند به خود و به نوزاد تازه متولد شده خود بدهند. جمع خانوادگی نیز پس از زایمان طبیعی از نظر عاطفی نزدیکی بیشتری را به یکدیگر پیدا می کنند.

هزینه کمتر – زایمان طبیعی هزینه بیهوشی و جراحی در بر ندارد و لازم نیست مادر و فرزند برای مدت زمان طولانی در بیمارستان بستری شوند. طبق برآوردهای اخیر زایمان طبیعی چیزی در حدود %50 الی 75% (بسته به نوع بیمارستان) از هزینه های جانبی خانواده را کاهش می دهد.

درد کمتر – درد زایمان طبیعی فقط زمان وضع حمل ایجاد شده و مادر پس از وضع حمل درد چندانی احساس نمی کند به تدریج بهبود می یابد. این در حالی است که درد زایمان های غیر طبیعی برای هفته ها باقی می ماند.

بهبودی سریعتر – چیزی که بیشتر خانواده ها از آن بی اطلاع هستند این است که تصور می کنند با بیهوشی می توانند خود را از درد کشیدن در زمان وضع حمل رها سازند. این در حالی است که در زایمان غیر طبیعی درد مادر پس از بیهوشی شروع می شود و پس از آن هم باید دوران نقاهت خود را سپری کند و هم از نوزاد مراقبت و نگهداری بعمل آورد. درصد ابتلای مادرانی که کودک خود را به شیوه طبیعی زایمان نمی کنند به مشکلاتی نظیر درد، پارگی، خونریزی، و عفونت پس از زایمان نیز به مراتب بیشتر است. خانم هایی که کودکان خود را به صورت طبیعی زایمان می کنند پس از به دنیا آمدن کودک درد کم و یا اصلاً هیچ دردی را احساس نمی کنند.

نوازد هشیارتر – کودکانی که به صورت طبیعی به دنیا می آیند سریعتر با محیط ارتباط برقرار می کنند، هشیار تر هستند، و واکنش های بیشتری از خود نشان می دهند. این در حالی است که اغلب نوزادان سزاریانی می بایست احیا شوند.

کاهش احتمال استفاده از دارو در آینده – کودکانی که به صورت طبیعی و بدون استفاده از دارو به دنیا آمده اند، احتمال استفاده از دارو در آینده زندگی آنها نیز به مراتب کاهش پیدا می کند.

موارد فوق تنها تعداد معدودی از مزایای زایمان طبیعی بودند. زمانیکه خانمی باردار می شود در قبال فرزند خود مسئول است و باید بالاترین میزان مراقبت و حمایتی را که از عهده آن بر می آید را به کودک خود اهدا کند. باید تلاش کنید، از منابع مختلف اطلاعات جمع آوری کنید، و مسئولیت پذیر باشید. با همسر خود در مورد امور مختلف مشورت کنید تا او هم تا آنجایی که می تواند شما را حمایت و پشتیبانی نماید. سایر اعضای خانواده هم می توانند به شما قوت قلب بدهند تا با اطمینان بیشتری این کار را انجام دهید.

البته این امکان هم وجود دارد که شما برای یک زایمان طبیعی برنامه ریزی کرده باشید اما متخصصان مجبور شوند که نوزاد را از طریق جراحی خارج کنند. خوب پس چگونه می توانید مطمئن باشید که توانایی زایمان طبیعی را دارید؟ با مطالعه موارد ذیل می توانید درصد احتمال زایمان طبیعی را افزایش دهید.

حمایت – خانم هایی که حمایت و پشتیبانی بیشتری را از اطرافیان خود دریافت می کنند از نظر روحی راحتتر می توانند خودشان را آماده زایمان طبیعی کنند. بهترین فردی که می تواند در این شرایط حامی خانم باشد پدر نوزاد است. این امر همچنین به استحکام پیوند های خانوادگی کمک می کند و سبب می شود که پدر نیز از همان ابتدا با جنین اخت بگیرد.

آموزش مناسب - می بایست اطلاعات کاملی در این زمینه بدست آورید تا بتوانید ریسک خطرات احتمالی را به حداقل میزان خود کاهش دهید و تصمیم درست را اتخاذ نمایید. از کجا می توانید این اطلاعات را بدست بیاورید؟

* به کتابخانه عمومی مراجعه کنید و کتابی تحت عنوان بارداری، وضع حمل و شیردهی تهیه کنید.

* در کلاس های مشاوره زایمان نام نویسی کنید تا آموزش های لازم را به شما بدهند. فقط پیش از ثبت نام در این کلاس ها به موارد زیر توجه کنید.

1- مطمئن شوید که مشاور شما در جای دیگری (بیمارستان – کلینیک) کار نمی کند و تمام تمرکز و توجهش معطوف به شماست.

2- ببینید کجا آموزش دیده و اطلاعات خود را از چه منبعی بدست آورده. هرگز از او تقاضا نکنید که چند متد مختلف را به شما آموزش دهد چراکه ممکن است گیج بشوید و نتوانید از هیچ از آنها به درستی استفاده کنید. از او بخواهید که یک متد را به طور کامل به شما آموزش دهد.

3- از او بپرسید که آیا خودش قبلاً فرزندی را با استفاده از زایمان طبیعی به دنیا آورده است. اگر خودش در تجربه های حقیقی زندگی یک چنین کاری را انجام داده باشد راحتتر می تواند شما را راهنمایی کند و اطلاعاتش در این زمینه موثق تر هستند.

4- از او بپرسید که آیا خانواده های قبلی که از او مشاوره گرفته اند موفق شده اند که زایمان طبیعی داشته باشند؟ بهتر است که در 80% تا 90 % از نمونه ها پاسخ او مثبت باشد.

5- چه مواردی را در کلاس خود آموزش می دهد؟ بهترین کلاس ها مطالبی به این شرح را تحت پوشش قرار می دهند: تغذیه دوران بارداری، نرمش، جلوگیری از دردهای غیر ضروری، مرحله اول و دوم درد، روش های برقراری ارتباط، برنامه ریزی برای زایمان، تفاوت دردها، عوارض احتمالی، مراقبت های پس از وضع حمل، شیردهی، مراقبت از نوازد و سایر عناوین

6- کلاس ها برای چند هفته (چند ساعت) برگزار می شوند؟ یک جلسه کلاس در آخر هفته و انواع مشابه نمی توانند برای شما مفید باشند. برای اینکه به اطلاعات کامل در این زمینه دست پیدا کنید حداقل باید 12 جلسه کلاس بروید.

7- چند زوج دیگر هم در این کلاس ها شرکت می کنند؟ زوج ها در کلاس های کوچکتر عموماً مورد توجه بیشتر قرار می گیرند و عموماً برگزاری کلاس ها با 5 تا 8 زوج بهتر است.

8- آیا خارج از کلاس هم به سوال های شما جواب می دهند؟ ممکن است در خارج از کلاس به سوال های برخورد کنید که پاسخ دادن به آنها ضروری باشد به همین دلیل بهتر است که در محیط بیرون هم از شما پشتیبانی کنند.

انتخاب پزشک متخصص

1- ابتدا ببینید که پزشک مورد نظر در حال بررسی چند خانم باردار است (به ویژه خانم هایی که اولین زایماشان است). همچنین به پزشک خود توضیح بدهید که منظور شما از زایمان طبیعی تنها زایمان واژینال نیست بلکه قصد دارید در حین وضع حمل از مواد دارویی شیمیایی هم استفاده نکنید. در صورتی می توان بر روی زایمان نام طبیعی را گذاشت که مادر با درد خودانگیخته و با قدرت خود نوزاد را به دنیا بیاورد. به دنبال متخصصانی باشید که زایمان طبیعی انجام می دهند.

2- به حرف های دلتان گوش دهید. اگر با یک پزشک احساس راحتی نمی کنید می توانید به متخصص دیگری مراجعه کنید. تحمل درد در صورتی برایتان مقدور می شود که به متخصص خود اعتماد داشته باشید و از نظر روحی احساس آرامش داشته باشید.

3- به پاسخ های مبهم بسنده نکنید. اگر مسئله ای را متوجه نمی شوید روی آن پافشاری کرده و بخواهید توضیحات دقیقتری را در اختیار شما قرار دهند.

4- سعی کنید از خانم های دیگری که قبلاً وضع حمل طبیعی موفقیت آمیزی داشته اند در این زمینه سوال کنید.

توصیه های مفید

آب – سعی کنید پیش از فرارسیدن زمان وضع حمل آب فراوانی بنوشید. در مصاحبه ای که با بسیاری از خانم هایی که به صورت طبیعی وضع حمل کرده اند داشتم آنها اظهار می داشتند که میزان بالای مصرف آب درد حین وضع حمل را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهد. برخی منابع معتقدند که آب اثر بخشی نظیر داروهای مسکن را دارد.

محل زایمان – سعی کنید پیش از زایمان از محلی که قرار است در آن وضع حمل نمایید دیدن کنید. با این کار استرس شما کاهش پیدا می کند.

فن ماساژ و جابجا کردن ستون فقرات – با یک متخصص ستون فقرات مشورت کنید تا شما را راهنمایی کند. او توضیحات لازم در این زمینه که بهترین وضعیت قرار گرفتن در حین زایمان چگونه است را در اختیار شما قرار خواهد داد. همچنین ماساژ و طب سوزنی هم می توانند تا حد زیادی تحمل درد را برای مادر آسانتر کنند. این موارد را جایگزین داروهای شیمیایی کنید.

تغذیه – یک رژیم متعادل بدون غذاهای مصنوعی، افزودنی ها ی مجاز، رنگ های خوراکی، نگهدارنده های شیمیایی، و مواد تصفیه شده بهترین گزینه برای مادران محسوب می شود. سعی کنید مصرف روزانه پروتئین خود را حداقل به 80 گرم برسانید. با پیروی از این الگوی غذایی در تمام طول بارداری سالم می مانید.

برنامه ریزی برای زایمان – قبل از فرا رسیدن روز زایمان برای آن برنامه ریزی کنید و از چند هفته قبل خودتان را برای این کار آماده کنید. گزینه های مختلف را در نظر گرفته و تصمیمات خود را روی کاغذ بیاورید. در مورد این برنامه با شریک زندگی خود مشورت کنید و سپس آنرا برای تایید به متخصص ماما نشان دهید.

به هنگام شروع درد

1- سعی کنید پیش از شروع درد در خانه باشید. زمانیکه دهانه رحم شروع به باز شدن می کند باید خود را برای زایمان آماده کنید.

2- از پاره شدن کیسه آب به صورت مصنوعی خودداری کنید.

3- در هر ساعت حداقل یک مرتبه ادرار کنید

4- مرتباً راه بروید و وضعیت خود را تغییر بدهید. 5- فقط به پشت دراز نکشید. حرکاتی را انجام دهید که از درد شما می کاهند.

5- برای کمتر شدن درد می توانید دوش بگیرید یا درون وان پر از آب دراز بکشید.

6- با بدن خود همگام شوید. ببینید چه سیگنالی به شما می دهد. بدن خود را ریلکس کنید. روی نفس کشیدن خود تمرکز کنید و نفس های بریده نکشید.

7- برای کمتر شدن درد از گزینه های غیر دارویی استفاده کنید؛ مانند: تغییر وضعیت بدن، دوش گرفتن، راه رفتن، بوسیدن، نشستن در توالت و یا حتی مکیدن انگشت شست. تنها در صورتی خودتان را مجاز به استفاده از دارو بدانید که بقیه روش ها را امتحان کرده و جواب نگرفتید.

8- از سونوگرافی های پشت سرهم خودداری کنید، مگر دلیل پزشکی خاصی داشته باشد.

9- عجله نکنید.

گرچه آماده شدن برای زایمان طبیعی قدری دشوار است اما ارزش زیادی دارد و نه تنها در وضع حمل به شما کمک زیادی می کند بلکه کودکتان نیز از شما متشکر خواهد بود