بلوغ زودرس

به ظاهر شدن علائم بلوغ از جهت فیزیکی و هورمونی در دختران قبل از سن ? سالگی و در پسران قبل از سن ? سالگی بلوغ زودرس اطلاق می گردد . در ابتدا این کودکان بلندتر از همسن های خود هستند . ولی بدلیل بلوغ زودرس استخوانها ، در نهایت قد کوتاهتری در بلوغ خواهند داشت . در دختران با بزرگ شدن پستانها شروع پریود ماهانه ظاهر شده و در پسران با افزایش شهوت که بصورت اختلالات رفتاری تظاهر می کند .

والدین باید به بلوغ زودرس کودکان خود توجه کنند و آن را جدی بگیرند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ،   بلوغ جنسی که با تغییراتی در بدن کودک همراه ‌است در بین دختران و پسران در ابتدای هشت یا ? نه ?سالگی و در برخی موارد در دختران در ?سیزده ?سالگی و در پسران از ?پانزده ?سالگی آغاز می‌شود.  بلوغ جنسی همرا با تغییر و تحولات غدد هورمونی، داخلی و ظاهری چهره افراد است.

البته در زمینه بلوغ جنسی، نژاد و موقعیت جغرافیایی موثر است و  بسیاری از خانواده‌ها این تغییر و تحولات که پیش از سن نه ?سالگی در دختر و پسر خود مشاهده می‌کنند را دلیل بر سالم بودن سیستم بدنی و بلوغ فرزندان خود می‌دانند.

موارد بلوغ زودرس در سطح‌ کشور ایران ، افغانستان و تاجیکستان بسیار مشاهده ‌می‌شود ،  این در حالی است که این تغییر و تحولات زودرس، هشداری برای وجود تومور مغزی، تومور جنسی، تومور غدد داخلی و نبود فعالیت هماهنگ در غدد تیروئید است.

در اغلب موارد کودک مبتلا علاوه بر بیماری جسمی به بیماری روحی نیز مبتلا می‌شود، بنابراین خانواده‌ها باید با مشاهده کوچک‌ترین علامت در بروز بلوغ زودرس، ‌حتما فرزند خود را نزد پزشک متخصص ببرند تا معاینه و درمان به موقع صورت بگیرد.

بسیاری از خانواده‌ها در مورد بلوغ دخترانشان تعصبات فرهنگی و مذهبی شدیدی را اعمال می‌کنند ،  بسیاری از خانواده‌ها مراجعه به پزشک را برای ساده‌ترین بیماری‌های دخترانشان عیب و ننگ می‌دانند بنابراین در این مقوله، حتما بی‌توجه می‌شوند.

بنابراین باید در مدارس خصوصا از سوی مدیران، شرایطی فراهم شود که دانش‌آموز در هر مقطع تحصیلی با این مسائل آشنا شوند، تا در زمان بروز آن بتوانند به ‌راحتی آن را با مسئولان مدرسه در میان گذارند و در صورت نیاز درمان آن آغاز شود.
 

* چرا بلوغ زودرس مهم است ؟

بلوغ زودرس از دو جنبه اهمیت زیادی دارد ، جنبه اول علت ایجاد کننده آن است که پزشک متخصص با انجام آزمایشات لازم و پیگیریهای منظم و دقیق نوجوانان مبتلا ، در طی مدت طولانی بدنبال علت ایجاد آن می گردد و جنبه دوم اثر بلوغ زودرس روی رشد قدی و روانی نوجوان است .

* علل ایجاد کننده علائم بلوغ زودرس کدامند ؟

در اکثر دخترها ،‌علت خاصی برای بلوغ زودرس دیده نمی شود و بیشتر جنبه خانوادگی دارد و در سایر افراد خانواده ( مادر یا خواهران وی ) نیز چنین حالتی دیده می شود . ولی در مواردی بیماریهای مهم دستگاه عصبی مرکزی مثل تومورهای مختلف ، عفونت و التهاب مغز یا ضربه به جمجمه می تواند این حالت را ایجاد کند . گاهی کیست های تخمدانی با تولید هورمون های جنسی زنانه باعث بلوغ زودرس می شوند . در پسرها حالت سرشتی کمتر دیده می شود و بیماریهای زمینه ای مثل تومورهای سیستم عصبی مرکزی بیشتر شایع است . لذا در این کودکان ( پسر یا دختر ) بررسی مغز با MRI حتماً انجام می شود . سونوگرافی از تخمدانها و شکم و بررسی آزمایشگاهی هورمون های مختلف و نیز تعیین سن استخوانی انجام می شود . در صورت طبیعی بودن معاینات و آزمایش ها ، حتماً باید هر ? ماه یک بار توسط پزشک بررسی انجام شود .

عوارض بلوغ زودرس :

کودکان در مقابل استرسهای زمان جوانی قرار می گیرند و نمی دانند چه کار باید بکنند . این کودکان از نظر جسمی تظاهرات بلوغ را دارند ولی تجربه کافی را ندارند . دختران با ظاهر شدن علائم پریود ممکن است دچار مشکلات روحی گردند . در هر دو جنس بدلیل افزایش تمایل به شهوت ، رفتارهای ناهنجار مثل خودارضایی شیوع دارد .

علائم و تظاهرات : در دختران علائم ابتدا با بزرگ شدن پستان به شکل یکطرفه یا دوطرفه ظاهر می شود و بعد از آن موهای زهار و زیربغل دیده می شوند و پریود شدن در مرحله انتهایی است ، دور نوک سینه تیره و ضخیم می گردد و نوک سینه به جلو می آید . جوش نیز در صورت این کودکان افزایش می یابد .

در پسران اولین علامت بزرگ شدن بیضه و سپس بلوغ دیگر اجزاء اندام تناسلی است .

قد ابتدا در این کودکان بزرگتر از همسن های خود می باشد . صدا در این کودکان ضخیم شده و موهای صورت بصورت زوردسی  در صورت ظاهر می گردند .

بررسیهای آزمایشگاهی و عکسبرداری : اندازه گیری میزان هورمونهای بلوغ می تواند کمک کننده باشد . تصویربرداری سر بصورت رادیوگرافی یا ام . آر . آی از نواحی مختلف مغز در تشخیص کمک کننده است .

* آیا درمان بلوغ زودرس لازم است ؟

هنگامیکه بلوغ در سنین پائین شروع شود رشد قدی کودکان بیشتر می شود و به نسبت کودکان هم سن خود قدبلندتری خواهند داشت ولی پس از ?-? سال که بلوغ کامل شد ، رشد قدی متوقف شده و در نهایت بزرگسالان کوتاه قدی خواهند شد . از نظر شکل فیزیکی نیز ممکن است مشکلاتی دیده شود . بعلاوه از نظر روانی نیز این کودکان دچار مشکلات زیادی خواهند شد .

رشد سینه ها یا ایجاد قاعدگی در دختران کم سن و یا رویش موهای صورت و کلفتی صدا در پسران کم سن و مقایسه با سایر همسالان خود ، باعث بروز اضطراب شدید در این کودکان و والدین آنها می شود . بخصوص در دختران مبتلا ، احتمال سوء استفاده های جنسی نیز وجود دارد .

در صورت استفاده از هورمون های محرک گونادوتروپین با سرکوب تولید هورمون از تخمدانها یا بیضه ها باعث توقف یا پسرفت صفات ثانویه جنسی می گردد . بعلاوه رشد قدی نیز ادامه می یابد . باید دقت شود که درمان باید زود شروع شود . در صورت موفقیت ، درمان را تا رسیدن کودک به سن طبیعی بلوغ ادامه می دهیم و سپس قطع می کنیم تا بلوغ بطور طبیعی در سن طبیعی پیش رود . در واقع آگاهی والدین به نشانه های بلوغ زودرس با مراجعه زود و به موقع ، موفقیت درمان را بدنبال دارد . نکته مهم این است که هوش این کودکان طبیعی و حتی در مواردی بالاتر از کودکان هم سن خود است ولی بدلیل تغییرات ظاهری و نیز تأثیر هورمون ها ممکن است دچار اختلالات رفتاری ، حالتهای تهاجمی و حتی افسردگی شوند . در واقع بلوغ زودرس برای کودک و خانواده او ، مشکل مهمی است و بخصوص در دختران مبتلا احتمال سوء استفاده جنسی و در پسران ، گرایش به پسران بزرگتر و تأثیر پذیری از رفتارهای نامناسب آن وجود دارد . لذا آموزش دقیق به والدین الزامی است .

والدین باید با ایجاد یک ارتباط صادقانه و دوستانه با دختر یا پسر مبتلای خود ، برای او توضیح دهند که پیدایش این تغییرات در چه سنی طبیعی است و حالا که در وی به صورت زودرس ایجاد شده ،‌ چه مراقبت ها و درمانهائی ضروری است . ارتباط والدین با معلمان آنها ، در برقراری ارتباط دوستانه این کودکان با هم سن و سالهای خود بسیار حیاتی است . در واقع در محیط مدرسه است که عدم توجه به شرایط جسمی و روحی این کودکان می تواند باعث بروز مشکلات روانی جدی گردد . و لذا معلمان آگاه و دلسوز در برقراری ارتباط طبیعی بین این کودکان و همشاگردیهایشان نقش کلیدی دارند.

روشهای جراحی برای درمان توده هایی که در مغز بصورت نابجا هورمون ترشح می کنند استفاده می گردد .

پیش آگهی : در صورت درمان مناسب و به موقع علائم و رشد قدی بصورت طبیعی خواهد بود ، درمان قبل از سن استخوانی ?? سال برای دختران و ?? سال برای پسران باید شروع گردد .
 ‌بلوغ زودرس چیست؟
ظاهر شدن علائم بلوغ‌ ‌ازنظر فیزیکی و هورمونی در دختران قبل از ? سالگی و در پسران قبل از ? سالگی،‌ ‌بلوغ زودرس نامیده می‌شود.

ابتدا این کودکان بلندتر از همسن‌های خود هستند ‌ولی به‌دلیل بلوغ زودرس استخوان‌ها‌،‌ ‌در نهایت قد کوتاه‌تری در‌ ‌بلوغ خواهند داشت.
چرا‌ ‌بلوغ زودرس مهم است؟‌
‌بلوغ زودرس از دو جنبه اهمیت زیادی دارد؛ جنبه اول، علت ایجادکننده است که پزشک متخصص با انجام آزمایش‌های لازم و پیگیری‌های منظم و دقیق کودک، طی مدت طولانی به‌دنبال علت ایجاد آن می گردد و جنبه دوم، اثر بلوغ زودرس رشد قدی و روانی کودک است‌. ‌

کودکان مقابل استرس‌های زمان‌ ‌جوانی قرار می‌گیرند و نمی‌دانند چه کار باید بکنند . آنها از نظر جسمی‌ ‌تظاهرات بلوغ را دارند ولی تجربه کافی ندارند. دختران با ظاهر شدن علائم پریود،‌ ‌ممکن است دچار وحشت و مشکلات روحی شوند.
عوامل ایجاد بلوغ زودرس کدامند؟‌
‌بلوغ زودرس در دختران، ? برابر شایع‌تر از پسرهاست. در بعضی دخترها،‌ علت خاصی برای بلوغ زودرس دیده نمی‌شود و بیشتر جنبه خانوادگی دارد و در‌ ‌سایر افراد خانواده (مادر یا خواهران وی) نیز چنین حالتی دیده می‌شود، ولی در مواردی بیماری‌های مهم دستگاه عصبی مرکزی مثل تومورهای مختلف، عفونت و التهاب مغز‌ ‌یا ضربه به جمجمه می‌تواند این حالت را ایجاد کند.

گاهی کیست‌های تخمدانی با تولید‌ ‌هورمون‌های جنسی زنانه باعث بلوغ زودرس می‌شوند. در پسرها بیماری‌های زمینه‌ای مثل تومورهای سیستم عصبی مرکزی بیشتر شایع است. لذا در‌ ‌این کودکان (پسر یا دختر) بررسی مغز با ام.آر.آی حتماً انجام‌ ‌می‌شود.

سونوگرافی از تخمدان‌ها و شکم و بررسی آزمایشگاهی هورمون‌های مختلف و تعیین سن استخوانی نیز اغلب انجام می‌شود. در صورت طبیعی بودن معاینات و آزمایش‌ها، حتماً باید هر ? ماه یک بار از سوی پزشک بررسی انجام شود.

 
علائم و‌ ‌تظاهرات‌
‌در دختران، علائم ابتدا با بزرگ شدن پستان به شکل یک‌طرفه یا دوطرفه ظاهر می‌شود و بعد از آن موهای زهار و زیربغل دیده می‌شوند و پریود شدن در مرحله انتهایی است. دور نوک پستان تیره و ضخیم می‌شود و‌ ‌نوک آن به جلو می‌آید. جوش نیز در صورت این کودکان دیده می‌شود.‌ در‌ ‌پسران اولین علامت، بزرگ شدن بیضه و سپس بلوغ دیگر اجزای اندام تناسلی است.  صدای این کودکان ضخیم و موهای صورت، زودتر از زمان معمول آن ظاهر می‌شود.
آیا‌ ‌درمان بلوغ زودرس لازم است؟‌
‌هنگامی‌که بلوغ در سنین پایین رخ دهد، رشد قدی کودکان بیشتر می‌شود و این کودکان به‌ ‌نسبت کودکان هم سن خود قدبلندتری خواهند داشت ولی پس از دو سه سال که بلوغ کامل شد، رشد قدی متوقف شده و در نهایت بزرگسالان کوتاه قدی خواهند شد.

از نظر شکل فیزیکی‌ ‌نیز ممکن است مشکلاتی دیده شود. به‌علاوه از نظر روانی، این کودکان دچار مشکلات زیادی خواهند شد.

‌رشد‌ ‌پستان یا ایجاد قاعدگی در دختران کم‌سن یا رویش موهای صورت و کلفتی صدا در پسران کم‌سن و مقایسه خود با سایر همسالان، باعث بروز اضطراب شدید در این کودکان و‌ ‌والدین آنها می شود. به‌خصوص در دختران مبتلا، احتمال سوء استفاده جنسی وجود دارد.

 ‌
بنابراین درمان باید بسیار زود شروع شود (قبل از سن استخوانی ?? سال برای دختران و ?? سال برای پسران.) در صورت موفقیت، پزشک درمان را تا‌ ‌رسیدن کودک به سن طبیعی بلوغ ادامه می‌دهد و سپس قطع می‌کند تا بلوغ به‌طور طبیعی‌ ‌در سن طبیعی پیش‌ رود.

آگاهی والدین به نشانه‌های بلوغ زودرس با مراجعه زود و به موقع موفقیت درمان را به‌دنبال دارد. نکته مهم این است که هوش این کودکان‌ ‌طبیعی و حتی در مواردی بالاتر از کودکان هم‌سن است ولی به‌دلیل تغییرات ظاهری و‌ ‌نیز تاثیر هورمون‌ها ممکن است دچار اختلالات رفتاری، حالت‌های تهاجمی و حتی افسردگی‌ ‌شوند.

بلوغ زودرس برای کودک و خانواده او، مشکل مهمی است لذا دقت و مراجعه فوری والدین به پزشک الزامی است.

* بلوغ زودرس جنسی درپسران

عواملی باعث بلوغ می شوند که کاملاً و به درستی برای ما شناخته نشده اند. یک محور مهم در بدن وجود دارد که ممکن است دربرگیرنده عوامل مربوط به بلوغ جنسی باشد که به نام محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز و غدد جنسی یا غدد فوق کلیوی، مورد توجه بسیار است. هیپوفیز هورمونهای گنادوتروپین را ترشح می کند و هیپوتالاموس هورمونهای محرک هیپوفیز را می سازد و آزاد می کند و این مسیر هورمونی به غدد هدف یعنی غدد جنسی یا فوق کلیوی ختم می شود. قبل از شروع بلوغ ترشحات هورمونی گنادوتروپین از هیپوفیز کم است ولی احتمالاً تحت تأثیر غدد جنسی مردانه کنترل می شود. برای اینکه در نمونه های تجربی و آزمایشگاهی دیده شده که اگر فرد مذکری قبل از بلوغ اخته شود در واقع کنترل غدد جنسی بر هورمون گنادوتروپین کاهش یافته و سطح «گنادوتروپین ها» افزایش می یابد. با شروع دوره بلوغ سطح هورمونهای جنسی بخصوص در خواب اوج می گیرد و بعد از اینکه دوره بلوغ شروع شد سطح هورمونهای جنسی و FSH/LH در طول روز و بیداری نیز افزایش می یابد. آندروژنها نیز توسط غدد یاد شده

ساخته می شود.

تستوسترون یا هورمون جنسی مردانه در زندگی جنینی از حدود هفته هفتم حاملگی در غدد جنین مذکر شروع به ساخته شدن می کند و ترشح آن افزایش می یابد. ترشح و افزایش تستوسترون باعث تغییرات و شکل گیری اعضای تناسلی خارجی یک فرد مذکر می شود. بلوغ در یک نوجوان مذکر با رویش مو در صورت، عقب رفتن خط رویش مو در پیشانی، وضعیت ظاهری بدن و لگن و اندامها، رویش مو در زیر بغل و ناحیه زهار به طرف بالا و به شکل لوزی شروع می شود. تغییر صدا نیز تقریبا در همین زمان اتفاق می افتد. تمامی این فرآیندها از حدود ??، ?? سالگی شروع می شوند و غالبا در یک دوره ? ساله تکمیل می شوند. البته سن شروع بلوغ و مراحل تکمیل آن در افراد مختلف متغیر است.
بلوغ زودرس جنسی

بلوغ جنسی در سنین قبل از ? سالگی در پسرها به عنوان یک رویداد غیر طبیعی تلقی می شود. بلوغ زودرس واقعی یا بلوغ هم جنسی Isosexualکامل، زمانی به وجود می آید که مردسازی ناقص و فرآیند اسپرماتوژنز (ساختن اسپرم) روی داده باشد. در حالی که بلوغ زودرس کاذب یا بلوغ زودرس هم جنسی ناقص در مواردی به وجود می آید که مردسازی بدون ساخت اسپرم اتفاق افتاده باشد. یعنی اینکه تشکیل آندروژن ناشی از فعال شدن زودرس سیستم هیپوفیز ـ هیپوتالاموس نیست. هرچند افتراق این دو مشکل است، اما این تفاوت وجود دارد.

مجموعه علل یا سندرومهایی که منجر به مردسازی زودرس می شوند شامل تومورهای سلول لیدیگ «سلول مولّد آندروژن»، تومورهای مترشحه گنادوتروپین کوریونیک انسانی یا (HCG)، تومورهای غده فوق کلیوی، هیپرپلازی و پرکاری مادرزادی غده فوق کلیوی، تجویز آندروژن یا هیپرپلازی و پرکاری سلولهای لیدیگ می باشند. در همه این موارد دیده شده که سطح تستوسترون یا «هورمون جنسی مردانه» پلاسما به صورت نامتناسب با سن افزایش قابل توجهی پیدا می کند. و علایم بلوغ زودرس جنسی و صفات ثانویه جنسی بروز پیدا می کند. تومورهای سلول لیدیگ در کودکان به ندرت دیده می شود اما باید توجه داشت در مواردی که اندازه بیضه های کودک متقارن نیست احتمال تومور سلول لیدیگ وجود دارد. و باید معاینات و آزمایشات لازم صورت گیرد. بقیه تومورهای فوق الذکر از جمله تومور مردساز غده فوق کلیوی نیز مقادیر زیادی در نهایت تستوسترون می سازند که باعث دگرگونی شرایط عادی کودک می شوند و بلوغ زودرس جنسی اتفاق می افتد.

یکی از علل بلوغ زودرس جنسی در پسران، هیپرپلازی مادرزادی یا افزایش فعالیت غده فوق کلیوی است که منجر به افزایش سطح ماده ای به نام ?? هیدروکسی پروژسترون و در نتیجه افزایش سطح آندروژن می شود. در این اختلال افزایش ترشح گنادوتروپین ممکن است در اوایل ثانویه بوده به طوری که بلوغ زودرس واقعی پس از آن روی دهد.

در یک مورد خاص بلوغ زودرس جنسی مستقل از گنادوتروپین در پسرها ممکن است روی دهد که ناشی از هیپرپلازی اتونوم (خودکار) سلول لیدیگ باشد؛ یعنی بدون اینکه تومور سلول لیدیگ به وجود آمده باشد. این اختلال به صورت اتوزومال محدود به مردان، از پدر به پسرانش منتقل می شود و یا از مادرانی که حامل سالم این بیماری هستند به پسران منتقل می شود. در این مورد خاص مردنمایی و علایم بلوغ زودرس جنسی حتی در سن ? سالگی شروع می شود. سطح هورمون تستوسترون افزایش می یابد و حتی به میزان بالغین می رسد.

همان طور که گفتیم یکی دیگر از علل بلوغ زودرس جنسی در پسران فعال شدن زودرس سیستم هیپوتالاموس ـ هیپوفیز است که یا بدون علت «ایدیوپاتیک» است و یا در اثر تومورهای سیستم اعصاب مرکزی «CNS» یا در اثر عفونتها و سایر ضایعات ایجاد می شود. امروزه با پیدایش روشهای تشخیصی پیشرفته مثل C.t.scan و MRI تأخیرهای گذشته در تشخیص بیماری از بین رفته و یا کمتر روی می دهد.

اگر بلوغ زودرس جنسی در پسران ناشی از تومورهای مولد استروئید یا گنادوتروپین باشد و یا هیپرپلازی مادرزادی غده آدرنال (فوق کلیوی) یا اختلال در سیستم عصبی مرکزی «CNS» درمان به رفع این علل بستگی دارد.

* بلوغ زودرس چندجنسی: اگر در پسران نابالغ علایم جنسی زنانه بروز پیدا کند ممکن است ناشی از افزایش متوسط یا شدید هورمون زنانه سازی به نام «استروژن» باشد.

به طور کلی و با توجه به پیشرفتهای چشمگیر در پاراکلینیک و ابزارهای تشخیص بیماریها هیچ گونه تأخیری در شناخت این بیماری موجه نیست. هنوز هم با وجود پیشرفت تکنولوژی، معاینه دقیق بیمار و علم و تجربه پزشک اهمیت و جایگاه خاص خویش را دارد. آنچه در این اختلال مهم است معاینه دقیق بدو تولد و پیگیری های بعدی و تشخیص و درمان مناسب و سریع است که هم بیمار را از ناهنجاریها و ناراحتی های جسمی و فیزیکی مراقبت می کند و هم زمینه های بروز اختلالات عصبی را از بین می برد و از بروز بسیاری از مشکلات اعصاب و روان و اختلالات رفتاری و اضطرابی پیشگیری به عمل می آید.
 

*  بلوغ زودرس جنسى در دختران

بلوغ زودرس به ایجاد خصوصیات ثانویه جنسی قبل از ? سالگی در جنس مونث و قبل از ? سالگی در جنس مذکر اطلاق می شود.
در اکثر اوقات بلوغ زودرس جنسى یک خصیصه فامیلى است که به طور طبیعى اتفاق مى افتد اما بعضى مواقع نیز در اثر یک بیمارى شدید عضوى, مثل ضایعات و تومورهاى هیپوتالاموس, مننژیت و انسفالیت ایجاد مى شود. اما در درجه اول باید بلوغ جنسى واقعى را از بلوغ جنسى کاذب تشخیص داد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز   ،  نکته مهم این است که در جریان بلوغ واقعى دوره قاعدگى به طور طبیعى انجام مى شود. وجود پولیپ روده و هیپرپیگمانتاسیون مخاطى و لکه هاى شیر قهوه اى روى پوست ـ کم کارى تیروئید یا هیپوتروئیدیسیم ممکن است عواملى براى تشخیص بلوغ زودرس جنسى باشند و یا در تشخیص به ما کمک نمایند.

به هر حال تشخیص بموقع و درمان سریع بیمارى براى بیمار منافع زیادى دارد. زیرا بسیارى از کودکان مبتلا به بلوغ زودرس عاقبت به علت بسته شدن سریع اپى فیز استخوانها دچار کوتاهى قد و قامت و حتى کوتولگى مى شوند.

وقتى جوانه و برجستگى سینه در دختران, قبل از ? سالگى ظاهر شود یا شروع عادت ماهانه قبل از ? سالگى باشد در واقع بلوغ جنسى زودرس اتفاق افتاده است. هنگامى که صفات ثانوى جنسى با ژنوتیپ (جنسیت ژنتیکى و غددى) فرد متناسب باشد یعنى به صورت ژنتیک زن ساز باشد و ظاهر فرد نیز دختر باشد این را اصطلاحا بلوغ جنسى زودرس همان جنس((sosexual)) مى گویند. و همین حالت در پسران نیز ممکن است اتفاق بیفتد. اما اگر صفات ثانویه جنسى (ظاهر فرد) با جنسیت ژنتیکى هماهنگ نباشد یعنى به صورت مردسازى در دختران و یا زن سازى در پسران باشد مى گویند آن فرد دچار بلوغ زودرس غیر همان جنسى یا((Heterosexual)) شده است.

بلوغ زودرس جنسى دختران به صورت((Isosexual)) یا همان جنسى به دو صورت عمده بروز پیدا مى کند:

در یک گروه بلوغ زودرس جنسى واقعى است یعنى با شروع بلوغ طبق روال عادى اما زودتر از موعد مشخص مى شود. در این گروه هورمونهاى گنادوتروپین دچار افزایش ترشح مى شوند و سیکلهاى قاعدگى نیز افزایش پیدا مى کنند. معتقدند که بیش از ?? درصد بلوغ جنسى زودرس جنبه سرشتى دارد و علت مشخصى برایش نمى توان پیدا کرد.

یعنى محور سیستم عصبى مرکزى (   CNS  )  , هیپوتالاموس و هیپوفیز, زودتر از موعد طبیعى فعال مى شود و تکامل زودرس پیدا مى کند اما علت ناشناخته است. نکته جالب توجه این است که در بیش از ??% از این بیماران نوار مغز یا  (( الکتروانسفالوگرافى EEG   )) آنها غیر طبیعى است. در واقع بروز صفات ثانویه جنسى و شروع زودرس و زیاد قاعدگى و تخمک گذارى ممکن است منجر به بروز و تشدید اختلالات اعصاب و روان شود. با توجه به این موضوع مهم شروع درمان به محض تشخیص قطعى, الزامى است.

درمان دارویى عمدتا به وقفه ترشح هورمونهاى ((گنادوتروپین)) معطوف مى شود. از آنجایى که بلوغ زودرس غالبا با بسته شدن زودرس صفحه رشد استخوانها نیز همراه است و باعث کوتاهى قد مى شود, متإسفانه همیشه با اقدام درمانى نمى توان جلوى این عارضه را گرفت ولى به هر حال شروع سریع تر درمان در این مورد هم موثر است.

در حدود ??% از موارد بلوغ جنسى زودرس در اثر بیماریهاى جسمى مغز مثل تومورهاى مغزى, انسفالیت, مننژیت, صدمات و ضربه به جمجمه هیدروسفالى و سایر بیماریها به وجود مىآید. این گروه از بیماران دچار بلوغ زودرس جنسى داراى علت شناخته شده هستند. در هر صورت باید این دو گروه را از نظر علت شناسى از هم تشخیص داد چرا که گاهى بعضى از این بیماران که جزو گروه با علت ناشناخته قرار مى گیرند مبتلا به تومور مغزى هستند. بنابراین ضمن انجام آزمایشات هورمونى بایستى سیتى اسکن و یاMRI از مغز به عمل آید اما با همه اینها آنچه که در رابطه با ضایعات تومورال به تشخیص بیشتر کمک مى کند, وجود علایم و نشانه هاى عصبى همراه بلوغ زودرس جنسى است. در صورتى که وجود تومور مغز قطعى شود عمل جراحى و رادیوتراپى ضرورى است و میزان و درصد موفقیت درمان به پیشرفت ضایعه دارد.

در گروه دیگرى از دختران مبتلا به بلوغ زودرس جنسى علت را باید در غده فوق کلیوى بیمار جستجو کرد. البته این ضایعه به ندرت اتفاق مى افتد اما در صورت وقوع به صورت هیپرپلازى یا افزایش فعالیت مادرزادى غده فوق کلیوى است معتقدند که این دسته از بیماران با کمبود آنزیمى به نام ((?? هیدروکسیلاز)) مواجه هستند.
نوع دیگر بلوغ زودرس جنسى, کاذب است

وقتى فردى به ظاهر دختر علایم زن نمایى به علت افزایش تولید هورمون استروژن داشته باشد اما دوره ماهانه نداشته و یا تخمک گذارى نمى کند این فرد دچار بلوغ زودرس جنسى کاذب مى شود. علل مختلفى براى ایجاد این نوع بلوغ وجود دارد. شایع ترین علت آن کیستها یا تومورهاى تخمدانى مترشحه استروژن مى باشد. این نوع تومورها با پولیپهاى روده اى همراه است. در اینجا هم سونوگرافى تخمدانها و سیتى اسکن مى تواند در تشخیص و شناسایى آسیب و علت بیمارى کمک زیادى کند.
بلوغ زودرس جنسىHetrosexual یا غیر همان جنسى

حالتى است که در دختران نابالغ اتفاق مى افتد که دچار علل مردسازى مى شوند. پرفعالیتى و هیپرپلازى مادرزادى غده فوق کلیوى و همچنین بعضى از تومورهاى تخمدانى یا غده فوق کلیوى باعث ترشح هورمونهاى جنسى مردانه یعنى آندروژنها مى شوند که در اندامهاى تناسلى بیمار ابهام ایجاد مى شود بخصوص پرکارى غده فوق کلیوى که با اشکال متنوعى از ابهام در دستگاه تناسلى خارجى همراه است.

در مواجهه با بیماران دچار بلوغ زودرس به چه علایمى باید توجه کنیم؟
همان طور که قبلا گفتیم این مشکل مى تواند به صورت اشکال متنوع و علایم مختلفى همراه باشد. تشخیص بموقع و اقدام سریع درمانى اغلب کمک زیادى به رفع مشکل بیمار مى کند. بروز علایم ثانویه جنسى به طور زودرس یکى از علایم مهم است. یکى از این علایم پرمویى و رویش زودرس موهاى زیر بغل و ناحیه زهار است. حتى گاهى رویش مو در صورت هشداردهنده است. اگر چنانچه اعضاى تناسلى خارجى دخترى مبهم باشد و در تشخیص مذکر و مونث بودن او تردید وجود دارد در اسرع وقت باید به پزشک مراجعه شود.
شواهدى از علایم کم کارى تیروئید و سابقه مصرف داروهاى حاوى استروژن عواملى هستند که منجر به بلوغ زودرس کاذب مى شوند و باید مورد توجه قرار بگیرند. رشد نامتناسب و یا متوقف شده طولى استخوانها نیز مهم است. سردردهایى که با تغییرات جنسى زودرس همراهند از اهمیت خاصى برخوردارند.
وجود ناراحتى گوارشى همراه مثل پولیپهاى روده قابل توجه اند. وجود برخى تغییرات مخاطى و تغییر رنگ مخاط و پوست و لکه هاى شیر قهوه اى پوستى ممکن است در تشخیص بیمارى موثر باشد.
گاهى نیز با وجود ترشح شیر از سینه به طور زودرس یا  ”  گالاکتوره ” باید به فکر بلوغ زودرس جنسى باشیم.
نکته مهم دیگرى که باید به آن توجه کنیم وجود علایم عصبى و روانى است. اضطراب و افسردگى ممکن است در اثر بروز عدم تعادل هورمونى و یا ناشى از اختلال در هویت جنسى ایجاد شوند; بنابراین تشخیص بموقع و درمان سریع و مناسب در پیشگیرى از بیمارى اعصاب و روان و حفظ بهداشت روانى به طور نسبى موثر است.

آشنایی با PMS و راه های مقابله با آن
سندرم پیش از قاعدگی (premenstrual syndrome) که به اختصار PMS نامیده می شود، عود دوره یی ترکیبی از تغییرات آزاردهنده فیزیکی، روانی یا رفتاری در ? تا ?? روز پیش از شروع خونریزی قاعدگی است که در برخی از زنان مشاهده می شود و با فعالیت های اجتماعی و روابط خانوادگی تداخلاتی ایجاد می کند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز    ،  تقریباً یک در صد زنان در سنین باروری با چنان شدتی مبتلابه PMS می شوند که باعث تهدید روابط شغلی بین فردی بیمار می شود. این علائم عبارتند از درد (انقباض و درد شکم، درد کمر، سردرد و خستگی)، آکنه، احتباس آب (تورم صورت و دست ها، تورم و دردناک شدن سینه) ، ولع نسبت به غذا به خصوص شکلات و سایر شیرینی ها، تشنگی شدید، اسهال، تغییرات روحیه (عصبانیت و افسردگی، احساس تنهایی، تحریک پذیری، گریه کردن)، حالت سوماتیزاسیون (احساس خفگی، درد قفسه سینه و احساس صدای زنگ در گوش ها) و واکنش های اتونومیک (عرق سرد، سرگیجه، ضعف و غش). دامنه این علائم از شکایات خفیف تا شدید تغییر می کند.

یکی از علل PMS تغییر پاسخ به دو هورمون اصلی تنظیم کننده سیکل قاعدگی یعنی استروژن و پروژسترون است، به ویژه هورمون استروژن که با اثر روی نوروترانسمیترهای مغز از جمله سروتونین باعث تغییرات روحیه می شود. اکثر داروهای ضدافسردگی از طریق افزایش سطح سروتونین مغز باعث بهبود روحیه می شوند. آواکادو، خرما، موز، آناناس و گوجه فرنگی منابع خوب سروتونین هستند.
    
ارتباط اصلی PMS و تغذیه مربوط به متابولیسم انرژی و وضعیت ویتامین ها و مواد معدنی است. به نظر می رسد دو هفته پیش از شروع قاعدگی میزان متابولیسم پایه افزایش پیدا می کند که به دنبال آن اشتها و انرژی دریافتی افزایش پیدا می کند.

بررسی های زیادی نشان داده است که زنان ده روز پیش از قاعدگی حدود سه هزار کیلوکالری در روز بیشتر از ده روز بعد از قاعدگی مصرف می کنند. در نتیجه زنانی که درصدد کنترل وزن هستند احتمالاً طی دو هفته بعد از قاعدگی راحت تر می توانند کالری دریافتی خود را محدود کنند. محدودیت کالری دریافتی طی دو هفته قبل از قاعدگی مشکل تر است زیرا آنها باید با یک پدیده هورمونی طبیعی که منجر به افزایش اشتها می شود، مقابله کنند.
    
یکی از علائم معمول PMS احتباس سدیم توام با احتباس آب است. برخی پزشکان به منظور دفع سدیم و آب اضافی داروهای مدر تجویز می کنند. باید توجه کرد که درمان با داروهای مدر (افزایش دفع ادرار) ممکن است باعث اتلاف مواد معدنی از جمله پتاسیم شود که می تواند علائم PMS را تشدید کند. پتاسیم قادر است نفخ و تورم ناشی از احتباس آب را کاهش دهد. انجیر، موز، سیب زمینی، آلو، قارچ، پیاز و گوجه فرنگی منابع خوب پتاسیم هستند.
    
تحقیقات بسیاری روی نقش ویتامین B6 در PMS انجام شده است. ارتباط PMS با کمبود ویتامین B6 ممکن است به این دلیل باشد که سطح هورمون هایی که برای عملکردشان به ویتامین B6 نیاز دارند، در زنان مبتلابه PMS نرمال نیست. در بررسی های تجربی، تعداد معدودی از افراد مبتلابه PMS به درمان با ویتامین B6 پاسخ مساعد داده اند اما بهبودهای مشاهده شده قابل توجه نبوده است.

نیازی به دریافت دوزهای بالای ویتامین B6 نیست زیرا دریافت چنین دوزهایی ممکن است مخاطراتی به همراه داشته باشد. در یک بررسی مشخص شد که دریافت مکمل ویتامین E در بهبود درد سینه ناشی از PMS موثر است. بنابراین احتمالاً کمبود ویتامین E باعث PMS نمی شود، اما می تواند علائم مرتبط با دوران قاعدگی را تشدید کند.
    

 پژوهش ها نشان داده است که مکمل هایی مثل کلسیم و منیزیم با تخفیف عوارض PMS همراه بوده است. منیزیم باعث کاهش تورم، احتباس آب و افزایش وزن و تخفیف درد سینه می شود.

کلسیم نیز باعث کاهش اختلالات روحیه ناشی از PMS، احتباس آب، میل به غذا و درد می شود. بنابراین در زنان مبتلابه PMS اولین گام برای کاهش علائم PMS اطمینان از دریافت کافی مواد مغذی است. مصرف چای و قهوه با PMS ارتباط قوی دارد. به نظر می رسد علائم PMS در زنانی که چای و قهوه بیشتری می نوشند، شدیدتر باشد.

شواهد نشان می دهند که احتمالاً کافئین در این رابطه نقش دارد. در یک بررسی مشخص شده است که مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین با افزایش علائم PMS همراه بوده است. بنابراین بهتر است زنانی که مبتلابه PMS هستند، مدتی مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین را محدود کنند تا مشخص شود که آیا با محدودیت کافئین علائم PMS در آنها بهبود می یابد یا خیر. 
    
واضح است که افراد مبتلابه PMS بهتر است به تمام عوامل شیوه زندگی خود توجه کنند زیرا رژیم غذایی تنها یکی از عوامل موثر بر PMS است. خواب کافی، فعالیت بدنی و کنترل استرس عوامل دیگری هستند که می توانند در این امر نقش داشته باشد. همچنین افزایش مصرف غلات سبوس دار، فرآورده های لبنی کم چرب و سبزیجات برگ سبز و میانه روی در مصرف نمک و کافئین توصیه می شود.

علائم سندرم پیش از قاعدگی چیست؟

شایعترین شکایات یا نشانه های سندرم پیش از قاعدگی موارد زیر هستند:

تغییرات خلق و اثرات روانی آن:

تحریک پذیری

دستپاچگی (نا آرامی)

فقدان کنترل

پرخاشگری

بر آشفتگی

بی خوابی

مشکل در تمرکز

سستی

افسردگی

خستگی شدید

احتباس مایعات

ورم

اضافه وزن های ماهیانه

کاهش حجم ادراد

احساس پری و درد در پستانها

مشکلات تنفسی

آلرژی ها

عفونت ها

شکایات چشمی

اختلالات بینایی

التهاب ملتحمه

علائم گوارشی

نفخ کردن

یبوست

تهوع

استفراغ

تغییر اشتها

احساس سنگینی یا فشار در لگن

کمر درد

مشکلات پوستی

جوش صورت

التهاب پوستی عصبی (التهاب پوست به همراه خارش)

تشدید سایر مشکلات پوستی

نشانه های عصبی یا عروقی

سردرد

سرگیجه

سنکوپ (غش کردن)

کرختی، خارش، سوزش یا افزایش حساسیت بازوها و پاها

کوفتگی سریع

تپش قلب

چند دستور برای رژیم غذائی :

روزانه شش وعده غذا بخورید این برنامه شامل سه وعده غذای اصلی به علاوه غذای سبک ساعت ?? صبح ، عصرانه و غذای سبک قبل از خواب می شود . اگر تا کنون برنامه غذایی شما به جز این بوده است آن را ترک کنید و فقط وعده های غذائی کوچک بخورید . پیشنهاد ما این است که خانمهایی که نمی خواهند وزن خود را کاهش دهند یا نیاز به کاهش وزن ندارند کالری مصرفی خود را به ????کالری ( رژیم سبک ) در روز کاهش دهند و خانمهایی که نیاز به کاهش وزن دارند کالری مصرفی خود را به ???? کالری ( رژیم متوسط ) در روز محدود نمایند .

سایر توصیه های غذائی :

از مصرف چربیهای اشباع نشده خودداری نمائید .

نمک – هر چه کمتر بهتر – نوشیدنیهای آماده و گازدار درصد نمک بالایی دارند .

از مصرف کافئین ، قهوه ، چای ، کولا ، شکلات خودداری نمائید . ( مصرف قهوه بدون کافئین ضرری ندارد )

مصرف سبزیجات پهن برگ ( مانند کاهو ) و نیز غلات را افزایش دهید .

مصرف گوشت قرمز را به حدود ??? گرم در روز و مجموع پروتئین مصرفی را به حدود ??? گرم برای رژیم های غذایی ???? کالری یا ??? گرم در رژیم های غذایی ????   کالری کاهش دهید برای تأمین پروتئین ، ماهی ، گوشت سفید و غلات مناسب هستند . مصرف تخم مرغ ، پنیر ، شیر ، ماست و کره باید محدود شوند .

مصرف کربوهیدراتهای مرکب نظیر غلات و سبزیجات را افزایش دهید .

تا جائیکه ممکن است مصرف قند را کاهش دهید . از مصرف آب نبات ، شکلات ، شیرینی و بستنی خودداری نمائید و در عوض از میوه های تازه بیشتر استفاده کنید .

همچنین از مصرف غذاهای زیر پرهیز نمائید :

غذاهای آماده و کنسروی ، چیپس ، چوب شور ، سوسیس ، ماهی ساردین ، حبوبات ، چغندر ،‌ ژامبون و کالباس ، شلغم ، ترشی کلم ، گوشت های دودی ، سس خردل ، سس مایونز ، سس گوجه فرنگی ، سس سویا ، ترشیجات و زیتون .

* مواد قابل مصرف :

لبنیات :‌ فقط شیر بدون چربی

تمام میوه جات و سبزیجات مفید هستند .

و می توان از آنها به عنوان وعده های سبک غذایی استفاده کرد .

گوشت سفید ، بوقلمون ، گوشت گوساله ، گوشت بره .

ماهیها : اکثر ماهیهای تازه قابل مصرف و مفید هستند .

عوامل مؤثر در کاهش عوارض این سندرم عبارت اند از:
- رژیم غذایی مناسب و کنترل شده تا حدود زیادی این علائم را کاهش می دهد، رژیمی که شامل مقدا ر بالایی از کربوهیدرات (ماند نان و غلات) و کم چربی باشد، مفیدتر است.

- ویتامین B6 (پیریدوکسین) در رژیم غذایی یا به صورت مکمل (در قرص یا آمپول) تا حدود زیادی می تواند افسردگی ناشی از PMS را بهبود بخشد.غذاهای غنی از ویتامن B6 عبارت اند از : ماهی ، حبوبات و سبزیجاتی که رنگ سبز دارند.

- با کاهش مصرف نمک در طی این چند روز می توان از افزایش وزن و ادم دست و پاها جلوگیری کرد.

- از جمله عواملی که باعث کاهش عوارض سندرم می شود، ویتامین E است که جوانه ی گندم منبع خوبی از این ویتامین است. کمبود ویتامین E سبب حساسیت سینه ها می شود که با مصرف مواد غنی از ویتامین E، این عارضه کاهش می یابد.

- مصرف کلسیم و مواد معدنی باعث کاهش دردهای کرامپی، چه در قبل از قاعدگی و چه در دوران قاعدگی می شود که این مواد را می توان از طریق مصرف شیر و لبنیات که غنی از کلسیم هستند ، تأمین کرد.

- تمرینات ورزشی مانند پیاده روی منظم و ورزش های شکم و لگن، اثرات سودمندی در کاهش علائم PMS دارند.

- مصرف کافئین و قهوه سبب افزایش علائم PMS می شوند. پس کاهش مصرف این مواد، در کاهش عوارض این سندرم مؤثر است. هم چنین بهتر است با کم کردن مصرف قندهای ساده به کم کردن علائم PMS کمک کنیم.
طی دوران قاعدگی حجم هر وعده ی غذایی را کاهش داده و در مقابل تعداد وعده های غذایی را افزایش دهید.

مراقبت های شخصی
الف : تغذیه ی مناسب

توجه به رژیم غذایی در طی دوره ی قاعدگی می تواند در کاهش بروز این علائم مؤثر باشد. طی دوران قاعدگی حجم هر وعده ی غذایی را کاهش داده و در مقابل تعداد وعده های غذایی را افزایش دهید. این مسئله در کاهش ناراحتی های گوارشی و نفخ ناشی از عادت ماهیانه بسیار مؤثر است. موضوع دیگر توجه به مصرف میوه و سبزی جات و غذهای حاوی کلسیم در این دوره است که متخصصان در این مورد بسیار توصیه می کنند.

* بهتر است ازمنابع غذایی حاوی ویتامین B6 مانند جگر، سیب زمینی ، موز ، عدس و اسفناج بیشتر استفاده نمایید، زیرا این ویتامین از بروز افسردگی جلوگیری می کند و میزان سرتونین مغز را افزایش می دهد.

* مصرف غذاهای غنی از پتاسیم مانند: موز، انجیر، آلو، گوجه فرنگی، قارچ ، کشمش سیاه، گل کلم و کلم بروکلی موجب کاهش تورم ناشی از احتباس آب می گردد.

* غذاهایی مانند گوجه فرنگی، خرما، موز، آناناس و آواکادو به دلیل داشتنن ماده ای که در معده به سطح گیرنده های موجود متصل شده و باعث تشدید فعالیت و واکنش سرتونین در مغز می گردند توصیه می شود.

* غذاهای غنی از کلسیم و منیزیوم بیشتر مصرف کنید، چرا که این عنا صر برای عمل کرد طبیعی هورمون ها ، کنترل و تقویت عضلات و انقباضات آن مورد نیاز است و کمبود آن ها انقباضات عضلانی و درد ناحیه عضلات را افزایش می دهد. از منابع غذایی غنی از عناصر فوق می توان به سبزی های حاوی برگ سبز، نان تهیه شده از آرد کامل جو و گندم، سبوس گندم، سیب زمینی و مواد لبنی اشاره کرد.

* در مصرف فرآورده های گوشتی، مواد لبنی پرچرب و کیک که دارای چربی اشباع هستند اعتدال را رعایت کنید زیرا دخالت در متابولیسم ا مگا ? باعث افزایش وزن می گردد.

* از مصرف بیش از اندازه ی چای، قهوه، نوشابه و … که حاوی کافئین بوده و موجب تحریک سیستم عصبی می شوند خود داری نمایید.

ب: ورزش

اضافه کردن ورزش به برنامه ی روزانه تأثیر بسزایی در کاهش عوارض ناشی از قاعدگی دارد.

پیاده روی یا سایر ورزش های آئروبیک به میزان ?? تا ?? دقیقه در طی روز علاوه بر سلامت جسم در آرامش روحی و روانی نیز مؤثر است.

ج: کاهش استرس

به میزان کافی بخوابید و هم چنین تمرینات مربوط به نحوه ی تنفس عمیق را فرا گرفته و انجام دهید. این عمل کمک زیادی به کاهش سردرد و علائم عصبی مربوطه خواهد کرد.

د: درمان دارویی

از درمان های مرسوم این عارضه که توسط پزشکان تجویز می شود مصرف داروهای مد ر برای جلوگری از تجمع آب و داروهای ضد افسردگی برای مشکلات روحی و مصرف هورمون هایی مانند پروژسترون برای رهایی از کلیه ی علایم می باشد.

* پاسخ به پرسش های اساسی در رابطه با سندرم پیش از قاعدگی

چرا بعضی از زنان دچار سندرم قبل از قاعدگی (PMS)می شوند؟
این سندرم به دلیل حساسیت بدن نسبت به تغییرات هورمونی رخ می دهد. ?? الی ?? روز قبل از شروع قاعدگی، سطح هورمون هایی نظیر پروژسترون و استروژن سریعا تغییر می کند و باعث بروز علائمی نظیر پف کردگی، کج خلقی، حساسیت بافت پستان و احساس خستگی در بعضی از خانم ها می شود. تقریبا ??% از خانم ها این علائم را قبل از شروع قاعدگی تجربه می کنند و کمتر از ??% از خانم ها این علائم را با شدت بیشتری دریافت می کنند که ممکن است عملکرد و روابط آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
در هر حال اگر جز هر کدام از این دو دسته هستید، باید تا آنجا که ممکن است برای حفظ سلامت عمومی بدن خود تلا ش کنید. مثلا انجام تمرینات ورزشی منظم، نوشیدن مقدار کافی آب، تغذیه مناسب هر چند ساعت یکبار و اجتناب از مصرف الکل و کافئین می تواند کمک موثری در این زمینه باشد. برای رفع اختلالات خلقی نیز در بعضی از موارد ، استفاده از مکمل کلسیم می تواند موثر باشد.
طبق مطالعه ای انجام شده در سال ???? ثابت شده است که مصرف بالای ویتامین D و کلسیم باعث عدم بروز علائم سندرم قبل از قاعدگی می شود. زنانی که در ? وعده غذای روزانه از شیر کم چربی، فرآورده های لبنی و آب پرتغال خالص تغذیه می کنند کمتر این علائم را تجربه خواهند کرد.

بعضی محققان معتقدند که کمبود کلسیم و ویتامین D باعث بروز سندرم PMS می شود. اغلب موارد، زنانی که علائم این سندرم را با شدت بیشتری تجربه می کنند، معتقدند که بعد از مصرف قرص های ضد بارداری تسکین می یابند. مصرف کم قرص های ضد افسردگی نیز می تواند جهت رفع کج خلقی موثر باشد.
چرا در بعضی از موارد چرخه قاعدگی نامنظم می شود؟
بعضی از زنان که تخمک گذاری منظمی ندارند ، قاعدگی نامنظمی خواهند داشت. بعلاوه بیماری و استرس نیز به طور موثری چرخه را تحت تاثیر قرار می دهد. اما مهم تر از همه دانستن تعریف صحیح از قاعدگی منظم است. آنچه بعضی از خانم ها قاعدگی منظم می نامند ، ممکن است صحیح نباشد.

قاعدگی منظم یعنی دامنه زمانی بین ?? تا ?? روز ، که از اولین روز قاعدگی شروع می شود و تا شروع قاعدگی بعدی محاسبه می گردد. بعضی زنان فکر می کنند که چون هر ماه ، در روز معینی قاعدگی اتفاق نمی افتد پس جزه دسته افراد با قاعدگی نامنظم هستند. در حالی که این تفکر صحیح نیست. بعضی دیگر از زنان در محاسبه زمان وقوع این سیکل دچار اشتباه می شوند که در این مورد توصیه می شود زمان دقیق را یادداشت نمایند.

سایر دلایل داشتن قاعدگی نامنظم یا از دست دادن چرخه(به غیر از احتمال حاملگی)عبارتند از افزایش یا کاهش وزن قابل توجه، فعالیت بدنی شدید که ورزشکاران قوای جسمانی انجام می دهند و یا مشکلات هورمونی است. اگر در این صورت ، ماه بعد ، زمان قاعدگی به وضعیت نورمال بر نگشت باید به پزشک اطلاع داد.

آیا احتمال حاملگی در زمان قاعدگی وجود دارد؟
این واقعه امکان پذیر است ، اما نه با احتمال زیاد. نکته این است که تشخیص دهید آیا خونریزی واقعا مربوط به قاعدگی است یا تنها خونریزی های خفیف(در حد لکه بینی) بین دو قاعدگی می باشد. بسیاری از زنان در زمان تخمک گذاری دچار خونریزی می شوند و اگر تصور کنید که مربوط به قاعدگی است، امکان حاملگی در این زمان وجود دارد. همچنین ممکن است در زمان نزدیک به انتهای قاعدگی ، به دلیل آمیزش در محل رحم اسپرم باشد و دو یا سه روز بعد تخمک گذاری صورت بگیرد. در این حالت احتمال حاملگی زیاد خواهد بود.
آیا قاعدگی به طورمطلق به معنای عدم حاملگی است؟
در این مورد نمی توان ???% مطمئن بود. زیرا ممکن است خونریزی مربوط به اوایل حاملگی باشد و همیشه نمی توان به راحتی تفاوت این دو را تشخیص داد ، مگراینکه مدت آن درست مثل قاعدگی طول بکشد. اگر خونریزی با علائمی نظیر تهوع همراه بود انجام تست حاملگی لازم است.
آیا عدم تعویض به موقع نوار یا تامپون ممکن است خطر بروز سندرم شوک سمی را به همراه داشته باشد؟
این سندرم نوعی بیماری با منشائ باکتریایی است، که اولین بار در سال ????? کشف شد. در این زمان تعداد زیادی زنان به دلیل مصرف نوع خاصی از تامپون جاذب دچار علائم این بیماری شدند. در این حالت نوعی باکتری باعث تولید سم می کند و در نتیجه سندرم شوک سمی اتفاق می افتد.

علائم این سندرم عبارتند از تب، لرز، اسهال، تهوع، درد عضلانی و کهیر که بعضی متخصصان معتقدند عدم تعویض تامپون برای مدت طولانی ایجاد محیط مغذی برای باکتری ها می کند و سندرم بروز می کند. برای اطلاع یافتن از زمان مناسب تعویض بهتر است از دستور العمل برچسب روی محصول پیروی شود.

چه عاملی باعث ایجاد سندرم پیش از قاعدگی می شود؟

به نظر می رسد این سندرم وابسته به نوسانات سطح استروژن و پروژسترون باشد. موارد زیر به عنوان علل ممکن سندرم پیش از قاعدگی مطرح شده اند.

عدم تعادل استروژن و پروژسترون

افزایش آلدوسترون یا ADH (هورمونی که در تنظیم متابولیسم سدیم، کلر و پتاسیم شرکت می کند)

تغییر متابولیسم کربوهیدراتها

افت قند خون

افزایش پرولاکتین (هورمونی که نمو پستانها را تحریک می کند)

آلرژی به پروژسترون

احتباس آب و سدیم در کلیه ها

علل روانی

درمان PMS:

درمان اختصاصی PMS توسط پزشک و بر اساس موارد زیر تعیین می گردد.

سابقه کلی سلامتی و پزشکی شما

وسعت بیماری

تحمل شما برای داروها، عملیات پزشکی و درمانهای خاص

نظر و اولویتهای شما

علاوه بر یک سابقه پزشکی کامل، مشورت با پزشک در خصوص نشانه ها می تواند به درک شما کمک کند و به انجام فعالیتهایی برای کاهش استرس منجر می شود. سایر درمانهای ممکن PMS شامل موارد زیر است:

استفاده از مدر پیش از بروز نشانه ها برای کاهش احتباس مایعات ذکر شده است

قرصهای خوراکی پیشگیری از بارداری

پروژسترون طبیعی تزریقی یا شیاف داخل مهبلی

پروژسترون طولانی اثر برای محدود کردن تغییرات چرخه قاعدگی

داروهای تسکین دهنده

تغییر رژیم غذایی برای کاهش دریافت قندها و افزایش دریافت پروتئین.

استفاده ازویتامین B به عنوان مکمل غذایی

مادر شدن یک انتخاب است .

این مقاله برای زنان + HIV  که قصد بارداری داشته و می خواهند درباره بارداری و HIV بیشتر بدانند تهیه شده است . این مقاله  اطلاعات اساسی درمورد HIV و بارداری و مراحلی که مورد نیاز هست تا از سلامت بارداری و زایمان ، اطمینان حاصل نمود را در بر می گیرد . همچنین  چگونگی درمان موثرتر و مراحل لازم جهت داشتن کودک سالم را نیز شامل می شود  ولیکن درخصوص چگونه  باردار شدن ( در صورت تمایل به بارداری ) و در صورت باردار بودن  در مورد ادامه بارداری و یا پایان دادن به آن بحث نمیکند.
اگر تصمیم به باردار شدن دارید علاوه بر HIV  موارد بسیاری مانند سن ، وضعیت پزشکی  نظیر : دیابت ،فشار خون ، استعمال دخانیات و غیره را نیز باید مد نظر داشته باشید . مشاوره با مراکز ارائه خدمات بهداشتی درمانی به شما کمک می کند تا در مورد زمان مناسب باردارشدن و نحوه شروع آن با اطمینان بیشتری عمل نمایید. برای مثال در این مراکز برای بعضی از زنان (HIV+ ) قبل از بارداری  مصرف انواع ویتامین ، عدم استعمال دخانیات و رژیمهای ضد HIV  توصیه می شود.
اگر بعنوان زن  HIV+ شناخته شده اید و در عین حال باردار نیز هستید احتمالاً احساس هیجانی قوی ، دلهره و اضطراب شدیدی خواهید داشت . بسته به اینکه بارداری شما خواسته یا ناخواسته باشد ، این هیجانات شدید می توانند سایر احساسات مربوط به لذت و اشتیاق شمارا تحت الشعاع خود قرار دهند اما این حالات یک عکس العمل طبیعی است و شما باید به خودتان فرصت دهید تا با این شرائط کنار بیائید . گفتگو با یک مشاور درباره احساسات  خود ، همچنین مراجعه به پزشک در مورد بارداری و بیماری HIV به شما در خصوص مراحل بعدی و تصمیم گیری درباره نحوه ادامه روند بارداری کمک خواهد کرد.
شما همچنین می توانید با مجامع عمومی مانند گروههای حمایتی ، سازمانهای زنان  و سازمانهای خدماتAIDS  را نیز ارتباط پیدا کنیدآنها می توانند به شمادر مورد  روند بارداریتان کمک کنند.
فرصت مناسبی است تا با پزشکتان در باره سلامت عمومی و نیز بیماری ایدز تان صحبت کنید اگر شما قبلاً داروهای ضد HIV  مصرف نکرده اید پزشک شما ممکن است بر اساس عواملی مانند ماه حاملگی ، سطح ویرال و شمارش CD4+  تجویز این داروها  را شروع نماید .  همچنین شما باید مراقبتهای قبل از تولد را تحت نظر یک متخصص زنان و زایمان که تجربه زیادی در  خصوص HIV  و بارداری دارد شروع نمایید.

سوالات متعددی که در باره بارداری و HIV  مطرح می گردد.

? آیا اگر HIV+  باشم میتوانم باردار شوم ؟
بلی – بخصوص با پیشرفت و توسعه ای که در تحقیقات و درمان HIV  صورت گرفته است بیشتر زنان HIV+  میتوانند باردار شده و یا به بارداری خود ادامه دهند . درمان HIV  علاوه بر مفید بودن برای سلامت شما ، باعث کاهش شدید در خطر انتقال HIV  به جنین نیز می گردد.
? آیا حاملگی بیماری HIV  مرا بدتر می کند؟
خیر – حاملگی تاثیری بر بیماری شما نداشته و آنرا بهتر یا بدتر نمی کند . در طول بارداری یک افت طبیعی در شمارش CD4+  شما روی می دهد که بعد از تولد کودک به سطح قبلی خود برمی گردد. این موضوع در مورد همه زنان بدون توجه به شرایط بیماری HIV  آنان طبیعی است .هرچند  اگر شمارش CD4+  شما زیر ??? باشد خطر بروز عفونتهای فرصت طلب بیشتر میگردد.
? آیادر چنین شرایطی  میتوانم بچه ام رابا  شیرخودم تغذیه نمایم  ؟
ویروس HIV  در شیر نیز وجود دارد و محققین برآورد نموده اند که ??% از میزان انتقال HIV  از مادرانی که به کودک خود بطور پیوسته شیر داده اند صورت میگیرد . اطلاعات اخیرغالباً حاکی از آن است که  ریسک انتقال  HIV  از شیر مادر در ماههای اول بعد از تولد روی می دهد. مراکز ارائه خدمات بهداشت عمومی در آمریکا توصیه می کند که زنان HIV+   به کودکانشان شیر ندهند و  از شیر مصنوعی استفاده نمایند.
به  دلایل مختلفی ممکن است  تغذیه با شیر مصنوعی مقدور نباشد . در چنین شرایطی برای برخی از زنان گزینه های  دیگری نظیر گرم کردن شیر مادر ، استفاده از بانک شیر مادر و یا شیر حیواناتی مانند گاو ، بز و گوسفند پیشنهاد می گردد.
تغذیه با شیر مصنوعی تنها انتخاب برای فرزند شما نیست . در این خصوص شما می توانید با بهورز  یا پرستار یا مشاور خود مشورت نمایید ، بی شک آنها می توانند اطلاعات مفیدی  رادر اختیار شما قرار دهند که در انتخاب بهترین گزینه برای تغذیه فرزندتان کمک میکند.
? آیا هنگامی که باردار هستم می توانم از داروی ضدHIIV    استفاده نمایم ؟
 روند درمان HIV   در زنان باردار هماننددیگر افراد بزرگسال ( غیر باردار ) HIV+   می باشد . بسته به شرایط بیماری HIV  در زنان باردار (سطح ویرال و شمارش CD4+  )  ، پزشک ممکن است شروع و یا ادامه درمان با داروهای ضد HIV  (نوعاً حداقل سه دارویی )  درمورد آنان تجویز نموده  یا آنرا رد نماید .  در هر صورت برخی از داروهای ضد HIV  می توانند به رشد جنین آسیب برسانند لذا مصرف آنان در دوران بارداری توصیه نمی گردد. داروهای زیدوودین وزریت (AZT  ) به شکل گسترده ای بر روی زنان باردار HIV+ مورد مطالعه وبررسی قرار گرفته است ،  که صرفاً سازمان FDA  ( موسسه غذا و داروی آمریکا) این داروها  را برای کاهش خطر انتقال HIV  ازمادر به جنین تائید نموده است .
ACTG076  ازجمله معروفترین مطالعاتی است که نشان داده است AZT می تواند کودک  را در مقابل خطر ابتلا به HIV  حفظ نماید . در طول این مطالعه در زنانی که قبل از بارداری و طی دوران حاملگی از داروی AZT  استفاده کردند و کودکانشان نیز  بعد از تولد این دارو را به شکل شربت به صورت روزانه تا ? هفته مصرف نمودند ، خطر انتقال از ??% به ?% کاهش یافت .با تحولاتی که در داروهای ضد   HIV صورت گرفت ( درحال حاضر ) میزان انتقال به کمتر از ?% کاهش پیدا کرده است. لذا اگر تصمیم دارید از داروی ضد HIV  استفاده نمایید ، رژیم دارویی شما باید  بیشتر در برگیرنده   AZT باشد .
(مصرف داروی) نویراپین (Viramune)  نیز کاهش انتقال از مادر به کودک را نشان داده است ، اما از سوی FDA  هنوز تائید نشده است . در این مطالعه به زنان +HIV هنگام تصمیم به باردارشدن و برای کودکانشان بلافاصله بعد از تولد به تناسب وزرنشان یک دوز نویراپین تجویز گردید ، لازم بذکر است در مورد مصرف این دارو قبل از استفاده باید با پزشک خود مشورت نمایید.
? HIV  چگونه به کودک منتقل می شود؟
 ویروسHIV تنها از طریق مادر HIV+  به جنین منتقل می گردد ، لذا اگر پدر HIV+   و مادر سالم باشد کودک ویروس HIV  را از پدر دریافت نمی کند. اگر مادر HIV+   باشد انتقال می تواند طی مراحل زیر روی دهد:
?? زمانی که جنین در داخل رحم قراردارد . (intrauterine)
2. در طول زایمان ) وقتی که بچه متولد می شود).
?? در حین شیردهی (به لحاظ اینکه HIV در شیر مادر وجود دارد ).

? عواملی که بر انتقال تاثیر می گذارند :
الف ) ـ سطح ویرال Viral loud  .
 شاید قویترین عاملی که میتواند بر انتقال تاثیر بگذارد سطح ویرال مادر است . سطح ویرال یعنی مقدار ویروس HIV که در حدود یک قاشق چای خوری خون پیدا شده است . آزمایش سطح ویرال یک بار درهنگام تشخیص HIV+  انجام شده ، سپس هر ? ماه یکبار  تکرار می گردد. زنان باردار با سطح ویرال بالا یا CD4+ پایین شانس بیشتری برای انتقال HIV به کودکانشان را دارا هستند . هدف از درمان HIV کاهش سطح ویرال تا حد ممکن می باشد ( ترجیحاً تا زیر ml /cl 50 ) . اگر سطح ویرال مادر ناچیز و پایین تر از این حد باشد در صورت بارداری خطر انتقال به صفر می رسد .
ب) ـ طول مدت پاره شدن غشاء کیسه آمنیون :
فاصله زمانی بین پیدا شدن آب و زایمان را زمان پارگی غشاء می نامند . طولانی شدن این زمان خطر انتقال HIV را بالا می برد بیشتر پزشکان تلاش می کنند تا این زمان را به کمتر از ? ساعت کاهش دهند . بررسیها حاکی از آن است که اگر کودک مدت بیشتری در مواجهه مستقیم با ویروس HIV قرار گیرد در این صورت احتمال انتقال بالاتر می رود .
لذا توصیه می شود از پارگی القاء شده ( دستکاری ) کیسه آب ( حاملگی القائی ) تاحد امکان باید پرهیز نمود .
ج )ـ بهداشت عمومی مادر :
صرف نظر از موقعیت HIV ، رعایت بهداشت عمومی زنان در دوران بارداری و زایمان از اهمیت زیادی برخوردار      می باشد و آن شامل تغذیه مناسب و کافی ، ورزش و تحرک ، استراحت کافی ، عدم مصرف دخانیات ، پرهیز ار کافئین ، اجتناب از مصرف دارو های خیابانی ، عدم استفاده از مشروبات الکلی و مراقبتهای قبل از تولد می باشد . همچنین فاکتورهای منفی مانند استعمال دخانیات در طول دوران بارداری می تواند به زایمان زودرس و تولد کودک با وزن کم منجر گردد . لذا طبق تحقیقات صورت گرفته خطر انتقال HIV در شرایط فوق بسیار بالاست .
د )ـ عفونتهای همراه : غربالگری و درمان زود هنگام عفونتهای منتقله از طریق جنسی و عفونتهای فرصت طلب در حاملگی بسیار مهم است . عفونتهای دیگری مانند هپاتیت C ، هرپس و دیگر بیماریهای منتقله از طریق جنسی (STD )‌ ممکن است خطر انتقال HIV به کودک را نیز بالا ببرد .زنانی که دارای عفونتهای همراه هپاتیت C  هستند خطر انتقال  HIV به جنین در آنان دو برابر است .اغلب زنانی که همزمان HIV  وعفونت ژنیتال هرپس دارند ،  در طول زایمان معمولاً حالت تشدید و طغیان هرپس در آنان مشاهده می شود ، که می تواند خطر انتقال HIV را افزایش دهد . بعلاوه خطر انتقال هرپس به جنین نیز وجود دارد .اگر زنی عفونت فرصت طلب وابسته بهHIV مانند : توبوکلوزیس ، پنوموستیس جیرو ویس پنومونیا داشته باشد خطر انتقال بالا می رود .

مراقبتهای قبل از تولد :
مراقبتهای بهداشتی که زنان در طول بارداری و قبل از تولد کودک در یافت می دارند عبارتند از :
? آموزش و مشاوره در مورد کنترل بارداری .
? آزمایشات روتین دوران بارداری در جهت بررسی سلامت مادر و کودک .
? تغذیه مناسب و ورزش ( برای حفظ هرچه بهتر سلامت و کسب وزن کافی مادر و کودک ) .
? مراجعه به پزشکان متخصص زنان و زایمان ، ژنیکولوژیست ( بویژه متخصصینی که در باره رشد و نمو جنین در طول دوران بارداری بررسی و مطالعه می نمایند ) .
مراقبتهای قبل از تولد بایستی از زمانی که به بارداری مشکوک هستید ،  شروع شود ،  لذا  تاخیر در مراقبت جایز نیست . اندامهای اصلی جنین در طول سه ماهه اول بارداری ( ?? هفته اول ) رشد می کند بنابراین مراقبتهای قبل از تولد در طول این مدت به منظوز بررسی و کنترل رشد و نمو جنین و شناسایی سریع مسائل و مشکلات مربوطه از اهمیت ویژه ای برخوردار است .بعد از اولین ویزیت ، مراقبتها معمولاً به صورت ماهیانه تا شروع ماه هشتم ادامه می یابد و در ماه هشتم هر دو هفته و ماه نهم هر هفته انجام می شود. این مراقبت ها در زنان  دارای HIV  از اقدامات مهم برای سلامت بارداری و زایمان است . عاقلانه تر آنست که پزشک نیز در این مراقبتها شرکت کند و ایده آل تر آن است که پزشک تجربه کار با زنان باردار و یا کسانی که قصد بارداری دارند را داشته باشد.این کار فرصتی را فراهم میکند تا با پزشک در باره بیماریتان و نگرانیهای که ممکن است بدنبال رژیم ضد HIV  و عوارض جانبی و … ایجاد گردد گفتگو نمایید . همچنین فرصتی مناسب است تا با دکتر داروساز و  تیم مراقبت  در باره اثرات احتمالی داروها بر روی جنین مشورت نمایید . حالت ایده ال آنست که شما یک پزشک HIV  ، تیم مراقبت و سایر حمایتهای اجتماعی را بطور همزمان داشته باشید ، تا دست در دست هم داده و درجهت سلامت شما و کودکتان کمک نمایند.
یافتن تیم مراقبت  بهداشتی و سیستم حمایت فردی جهت کمک به شما در تصمیم گیری برای باردار شدن و در طول دوران بارداری ، کلید رسیدن به سلامت شما  و کودکتان می باشد. لذا پیدا کردن یک متخصص زنان و زایمان مجرب دارای سابقه کار با  زنان HIV+  علاقمند به بارداری ، .دریافت مراقبتهای منظم و مطلوب ، نظارت و کنترل وضعیت بیماری HIV  ، شناسائی و درمان بیماریهای منتقله از طریق جنسی (STD  ) و عفونتهای فرصت طلب  OIS) ) در طول دوران بارداری ازجمله اقدامات لازم و ضروری است .
در طول سه ماهه اول اگر دلایل  پزشکی اورژانسی ( ضرورت پزشکی ) وجود نداشته باشد بهتر است شروع  درمان با داروی ضد HIV  را تا هفته ?? تا ?? بارداری به تعویق انداخت . دودلیل عمده برای این تاخیر وجود دارد:
??  بیماری صبح (ویار یا تهوع شایع در طول سه ماهه اول ) ممکن است خوردن و قورت دادن دارو را برای شما مشکل نماید . تاخیر( در مصرف دارو ) تا فروکش کردن حالت تهوع در  سه ماهه دوم می تواند از مشکلات مربوط به خوردن دارو بکاهد.
?? اثرات دارو های ضد HIV  در طی سه ماهه اول بر روی جنین همچنان ناشناخته است . بیشتر اندامهای اصلی جنین در طی ?? هفته اول بارداری تکمیل میگردد. لذا تصور میشود بهتر است تا تکمیل رشد اندامها صبر نمود و درمان را به تعویق انداخت . هرچند  اگر زمانی احساس نمودید درمان زودتر ، اهمیت بیشتری دارد باید از احساستان ( غریزه تان  ) پیروی کنید ودرمان را ردنکنید.
 در زنانی که قبلاً تحت درمان بوده اند توقف درمان در طول سه ماهه اول ( بمنظور فرصت دادن به رشد اندامها درجنین ) می تواند باعث برگشت سطح ویرال مادر به حالت اول ( قبل از مصرف دارو ) گردد. که  این حالت ممکن است خطر انتقال را افزایش دهد. از سوی دیگر استمرار رژیم درمانی در این مدت می تواند اثرات منفی روی رشد جنینی بگذارد. تصمیم گیری در مورد قطع یا شروع درمان از شخصی به شخص دیگر متفاوت است . نتیجه گیری در این خصوص به عهده پزشک شما  می باشد . اگر قصد قطع  درمان HIV  را دارید حتماً با پزشکتان در مورد نحوه انجام صحیح  این کار مشور ت نمایید.
صرف نظر از تصمیم شما در این خصوص ، در طول حاملگی مراقبتهای قبل از تولد ، نظارت و کنترل دقیق بهداشتی  و انجام آزمایشات  مروبط به  شمارش CD4+ و سطح ویرال  نیز از اهمیت بالایی برخوردار می باشند.
تصمیم گیری در باره نحوه زایمان :
زایمان یک امر شخصی و تجربه ای  هیجان آور است که در هر زن  این امر متفاوت بوده اما در زنانی که به HIV  مبتلا می باشند موضوع قدری پیچیده تر است، بهتر است در این صورت با پزشکتان درمورد انتخاب روش زایمانی که بتواند خطر انتقال را به کودکتان کاهش دهد  مشورت نمایید.   در حال حاضر دو روش زایمانی وجود دارد : سزارین و زایمان طبیعی ( واژینال ).
سزارین عمل بزرگی است که نیاز مند بخیه ( بعد از برش  و شکاف دادن ماهیچه شکم مادر و رحم  به منظور خارج نمودن بچه ) می باشد.
هر چند سزارین درموارد انتخابی  یکی از روشهای  اصلی زایمان می باشد اما کاملاً خالی از خطر نمی باشد. سزارین خطرات دیگری را  مانند خونریزی و عفونت پس از عمل برای مادر بوجود می آورد. این خطرات بایستی با فواید عمل سزارین مقایسه شود. سزارین انتخابی و برنامه ریزی شده  قبل از پاره شدن کیسه آب انجام میگردد. این کار تماس کودک با خون مادر را کاهش می دهد. بطور کلی سزارین برنامه ریزی شده برای زنانی که دارای سطح ویرال بالا و یا STD   ( مانند هپاتیت C  و هرپس ) هستند می تواند مفید باشد .ایمان طبیعی به زایمانی گفته می شود که نوزاد از راه واژن متولد شده و برای زنانی که از سلامت عمومی خوبی برخوردار می باشند و سطح ویرال کمی دارند می تواند انتخاب مناسبی باشد. هر دو روش بالا بسته به شرایط می تواند مفید و خوب باشد بهر حال بهتر است با پزشک خود در مورد انتخاب یکی از روشها که  اطمینان بیشتری برای سلامت شما و کودکتان حاصل کند مشورت نمایید.

تغذیه  و ورزش:
سلامت کودک وابسته به سلامت مادر است ، فقر غذایی و وزن گیری ناکافی مادر میتواند باعث تولد کودک نارس و یا کم وزن گردد که این خود باعث افزایش خطر انتقال HIV  میشود. در طول دوران بارداری تغییراتی در جسم و وزن  ( مادر و جنین ) روی می دهد بنابراین وزن گیری کافی در زنان به منظور مرتفع ساختن نیاز تغذیه ای خود و جنین مهم و ضروری می باشد. بطور متوسط افزایش وزن در طول بارداری ?? تا ?? پوند ( ?/?? تا ?/?? کیلوگرم )     می باشد که بسته به ساختار جسمی و سوخت و ساز افراد متفاوت است.
در زنانHIV+   وزن گیری مشکل بوده و معمولاً کمتر از مقدار توصیه شده می باشد . اثرات جانبی  شایع داروهای ضد HIV  می تواند وزن گیری را  دچارمشکل نموده و حتی باعث از دست دادن وزن نیز بشود.
در اولین مراقبت نیاز تغذیه ای شما باید به دقت اندازه گیری شود ، بارداری نیاز به کالری و پروتئین را افزایش می‌دهد . اسید فولیک ، آهن ، کلسیم و مایعات همگی برای رشد و نمو جنین ضروری  می باشد  که مقدار مناسب از هرکدام بایستی در رژیم غذایی مادر گنجانده شود.  لذاتوصیه می شود زنان مصرف مکمل اسید فولیک را از سه ماه قبل از بارداری و یا بلافاصله پس از تشخیص بارداری شروع نمایند.
ورزش منظم نیز  دارای  اهمیت می باشد . ورزش عضلات راتقویت ومحکم و تحمل بارداری و زایمان را آسانتر   می‌کند. شنا و پیاده روی از آنجایی که باعث کشش در عضلات می شوند مفید می باشند . استراحت مناسب و کافی نیز لازم است . (خانمهای باردار باید بیشتر مراقب بوده  و در این موارد افراط یا تفریط نداشته باشند) در نهایت ? ساعت خواب در طول شبانه روز توصیه می گردد که البته بیشتر زنان احساس می کنند  از این مقدار هم بیشتر نیاز دارند.

طبیعی است که بخواهید بدانید آیا بچه متولد شده از شما به عفونت HIIV  مبتلا می باشد یا خیر ؟
حداقل سه تا ?? ماه وقت لازم است تا در مورد  وضعیت نهایی HIV  درکودکتان اطلاع موثقی بدست آورید.
همه کودکانی که از مادران HIV+  متولد می شوند حتی آنهایی که آلوده به HIV  نیستند تست آنتی بادی HIV  آنها در هنگام تولد تاچند ماه بعد از آن مثبت می باشد ، این بدلیل آن است که آنتی بادیها را از بدن مادر دریافت نموده و مدت زمانی لازم است تا کودک این آنتی بادی ها را از دست داده و خود آنتی بادی تولید نماید   کودکتان بایددر بدو تولد ، یک ماه بعد و سپس سه ماه بعد  از نظر HIV  آزمایش شود.
اگر شما به کودکتان شیر نمی دهید و آزمایشات انجام شده نیز منفی باشد کودکتان به HIV  آلوده نیست . بعد از تولد بچه پزشکتان برای او به مدت ? تا ? هفته داروی ضد HIV  تجویز خواهد نمود  که به احتمال قوی شامل AZT  به شکل شربت و مصرف روزانه  ? تا ? بار خواهد بود. مطالعات صورت گرفته نشان می دهد که استفاده از داروی ضد HIV  برای چند هفته اول زندگی  در پایین آوردن خطر عفونت HIV  در فرزند  شما نقش موثری را ایفاء می کند .
اگر آزمایشات انجام شده مثبت باشند  قطعاً کودک به عفونت مبتلا بوده و پزشک اقدامات در مانی و مراقبتی لازم برای کودک را با شما در میان خواهد گذاشت.
دارو ها :
مصرف خودسرانه دارو و انجام برخی اقدامات غیر ضروری میتواند به مادر و رشد و نمو  بچه اش در طول حاملگی آسیب برساند . لذا مشاوره ویژه با پزشک در این خصوص دارای اهمیت می باشد .
 حتی المکان ازانجام  آزمایشات زیر اجتناب نموده مگر اینکه پزشک انجام آنرا  ضروری بداند .
?? تست آمینوسنتیس  که برای تشخیص نقص ژنتیکی در جنین استفاده شده و این کار  با فرو بردن یک سوزن از شکم مادر به داخل رحم  انجام می گردد .
?? CVS  ( Chorionic Villus Sampling) برای تشخیص ناهنجاری های مادرزادی و اختلالات ارثی که با قرار دادن سپکولوم (speculum )  در رحم و برداشتن نمونه‌ی کوچکی از جدار جفت انجام می شود.
?? Cordocentetesis   یا نمونه برداری از خون جنین  (FBS    ) که به نام PUBS  نیز شناخته می شود. از جمله روشهایست که مقدار کمی از خون جنین  در طول بارداری به عنوان نمونه برداشته می شود. FBS  بعنوان یک آزمایش تشخیصی برای درمان و مراقبت مشکلات مختلف جنینی مانند کمخونی شدید ، ناهنجاری های ژنتیکی یا کروموزومی ، عفونتهای کشنده و تجویز داروی مطمئن به جنین استفاده می گردد. 
نمونه برداری از جمجمه جنین نیز ازدیگر انواع آزمایشات می باشد که به دلایل مشابه ای انجام میگردد در این روش نیز مقداری از خون داخل جمجمه جنین گرفته می شود.
?-  انجام دیگر معاینات داخلی  جنین و زایمان  .( معاینات خارجی مانند سونوگرافی بی ضرر می باشد ).
سلامتی و تغذیه :
 الف ) پرهیز از موارد زیر  :
? گوشت نپخته یا نیم پز .
? مدفوع گربه و یا هرچیزی که به آن آلوده باشد.
? فرآورده های لبنی غیر پاستوریزه.
? وان آب داغ ، سونا و یا قرار گرفتن در معرض بیماریهایی که باعث تب و افزایش دمای بدن میگردد.
 ب) قطع یا کاهش مصرف کافئین ( شامل قهوه ، چای ، نوشیدنی های سالم و فرآورده های گیاهی حاوی کافئین) .
 داروهای مورد استفاده در  درمان HIV :
در لیست زیر داروهایی که برای درمان HIV   وبیماریهای وابسته به آن استفاده می شود بین گردید است که درطول بارداری باید  با هوشیاری مصرف شده و یا حتی المقدور اصلاًمصرف نگردند.
داروهای ضد HIV    :
Efavranz  یا (Sustiva)   : این دارو می تواند باعث آسیب مغزی در جنین شده و نبایستی در تمام طول مدت باردای مصرف گردد. و  حتماً باید بلافاصله بعد از تصمیم به باردارشدن و یا مثبت شدن تست حاملگی قطع گردد.
هیدروکسی اوره Hydroxyurea  : این دارو معمولاً  درحال حاضر برای درمان ‌HIV  استفاده نمیشود . بهر حال این دارو نباید در طول مدت بارداری (یا حتی توسط مردی که میخواهد صاحب بچه شود)  استفاده گردد. 
 Ddt    (Vidax )  و d4t   (zerit )  : هنگامی که این دو دارو با هم مورد استفاده قرار گیرند می تواند باعث ترشح بیش از حد شیر شده که منجر به آسیب بالقوه به کبد گردد. ( اسیدوز لاکتیتک)  این خطر در زنان  باردار افزایش یافته و می تواند برای مادر و رشد جنین خطرناک باشد ، لذا نباید در دوران بارداری مصرف گردد.
 شکل مایع ( شربت ) ( Agenerse) amprenavir  :
یکی از اجزا این شکل از  داروی Agenerse قابل تجزیه در بدن زنان باردار و نوجوانان  نمی باشد  . کپسول این دارو بی ضرر می باشد .
داروهای ضد HIV   زیر را پس از مقایسه مضرا ت و فواید می توان آن در طول بارداری استفاده نمود  هرچند  مراقبت دقیق و ویژه توصیه می شود.
Atazanavir  و indinavir    ( آتازاناویر  (Reyataz)   و ایندیناویر (Crixivam)  ) می تواند سطح بیلی روبین خون را بالابرده وباعث  نارسایی کبدی  گردد که  می تواند برسلامت مادر و کودک اثر سوء داشته باشد.این دارو را می توان در دوران بارداری استفاده نمود ولی مراقبت ویژه و شدید مورد نیاز می باشد.
اگر شما مبتلا به هپاتیتC   و یا دیگر مشکلات کبدی هستید با پزشکتان در باره دریافت این بازدارنده های پروتئاز مشورت نمایید
بازدارنده های پروتئاز :
بازدارنده های پروتئاز و بارداری هر دو وابسته به دیابت و یا بالا رفتن سطح گلوکز خون  می باشد اگر شما بازدارنده پروتئاز در طول بارداری دریافت می کنید  پزشکتان  بایستی حتماً سطح گلوکز خونتان را مرتباً کنترل نماید.
 داروهای مورد استفاده برای عفونتهای فرصت طلب  وغیره :
Azol Drugs    : Azol Drugs ( مانند فلوکنازول و اینتراکنازول)  که برای درمان و پیشگیری از عفونتهای مخمری و قارچی و همچنین برفک استفاده می گردد. بطور بالقوه باعث نقص در تولد شده و نباید به صورت خوراکی مصرف گردد .عفونتهای  مخمری در زنان باردار خیلی شایع بوده بنابراین با پزشکتان در مورد درمان و پیشگیری موضعی (Topical)  مشورت نمایید.
 اینترا واژینال?  – فلوروداسیل :  ?-FU :   برای درمان دیسفلاژی گردنی ( سلولهای غیر معمول در بین  یا روی و یا اطراف گردن رحم  که اغلب باعث  pappillomavirus  انسانی میگردد ) در طول بارداری توصیه نمی شود.
 واکسنهای زنده  : واکسنهای زنده شامل سرخک ، سرخجه و اوریون در طول حاملگی ممنوع می باشد.
 

 سزارین و زایمان بدون خونریزی:
سزارین و زایمان بدون خونریزی یکی دیگر از گزینه هایست که ممکن است مادران انتخاب نمایند .   در این  سزارین انتخابی  رگهای خونی مادر سوزانده شده   لذا بچه با خون مادر مواجهه نمی شود . در  این روش  ، شکاف دادن و سوزاندن رگهای خونی مادر به نحویست که دچار خونریزی نمی گردند. بعد از اینکه رگهای مادر سوزانده شد کیسه آمینیوتیک باز شده و نوزاد خارج می گردد . تحقیقات در مورد این نوع سزارین بمنظور یافتن روشهایی که بتواند تماس کودک با خون و مایعات  مادر را  بیشتر کاهش دهد همچنان ادامه دارد .
 مزایای این روش بعنوان یکی از روشهای پیشگیری از انتقال HIV و نیز خطرا ت آن برای مادر هنوز بطورکامل مشخص نگردیده است.  همچنین این روش بسیار هزینه بر بوده  ( حدود ? هزار دلار ) و امکان اینکه تحت پوشش خدمات بیمه‌ای  قرار گیرد نیز وجود ندارد.

 ویار
ویار در طول بارداری طبیعی بوده و معمولاً بعنوان یک مشکل  در سه ماهه اول مطرح می گردد . اگر این شرایط  در سه ماهه دوم بارداری ( هفته ?? تا ?? بارداری ) شدت پیدا کند باعث می شود که وزنتان را از دست بدهید  . لازم است در اسرع وقت به پزشک  مراجعه نمایید . زیرا   ممکن است حاکی از مشکلات مهم تر باشد .
چند شیوه پیشگیری از ویار :
? کم کردن مقدار غذا در هر وعده و افزایش تعداد وعده های غذایی (حتی در طول شب ).
? گذاشتن کلوچه یا کیک در کنار تخت خواب و خوردن دو تکه از آن قبل از خارج شدن از تخت  در صبح. ( انجام این کار یک ساعت  قبل از دریافت اولین دوز دارویی  می تواند برای شما کمک کننده باشد).
? مصرف  زیاد  هیدروکربنها مانند نان خشک ، موز ، سیب رمینی پخته ، برنج و صبحانه حاوی حبوبات و شیر .
? مصرف نوشابه خنک و آب میوه شیرین در صبح.
? چای زنجبیلی با عسل و زنجبیل شیرین شده

هشدار : در زنان باردار دارای شمارش cd4+  بالای ??? دریافت   neviraprine    توصیه نمی شود زیرا بطور قابل ملاحظه ای  خطر مسمومیت کبدی وجود دارد برای زنان با cd4+  زیر ??? neviraprine بی ضرر می باشد
 اگر cd4+   شما بالای ??? می باشد در مورد گزینه های دارویی دیگربا پزشکتان مشورت کنید.

کارشناسان بین المللی در امور ایدز می گویند میزان گسترش این بیماری در میان زنان رو به افزایش است. یکی از دلایل برای این روند این بوده است که احتمال آلوده شدن زنان و دختران به عفونتهای مقاربتی چهار برابر مردان است.

همچنین در بسیاری از جوامع که از زنان انتظار می رود بلاشرط خواسته های مردان را برآورده کنند این زنان تسلط کمی در روابط جنسی خود داشته باشند.

در این جوامع به زنان این اختیار داده نمی شود که در روابط جنسی خود خواستار اقدامات پیشگیرانه شوند یا حتی به رابطه خود با مردی که در گروه پرخطر برای ابتلا به ایدز محسوب می شود، خاتمه دهند.

در هر برنامه ای که برای مبارزه با اپیدمی ایدز به اجرا گذاشته می شود ضروری است به زنان این قدرت و اختیار داده شود که کنترل روابط جنسی خود را به دست گیرند.

نمونه هایی از نا آگاهی در مورد روابط جنسی بی ملاحظه در ایران

مرد: “یک بار با یک فاحشه خوابیدم. نه از کاندوم استفاده نکردم. من خودم نخواستم. اونم براش فرق نمی کرد که از کاندوم استفاده کنم یا نه.”

مرد:”اگر بدونم کسی ایدز داره حتی اگر عاشقش باشم خیلی منطقی تر از آنی هستم که بخواهم با او سکس داشته باشم. معمولا وقتی سکس دارم از کاندوم استفاده نمی کنم. شاید هم یکی دوباری هم پیش آمده باشد که از کاندوم استفاده کرده باشم. اصلا راجع به استفاده کاندوم حرف نمی زنیم که آیا استفاده کنیم یا نه. یک راست می رویم سر مطلب.”

زن: “بعضی وقتها وقتی سکس دارم از کاندوم استفاده می کنم. بعضی وقتها هم استفاده نمی کنیم. هردومون دوست نداریم از کاندوم استفاده کنیم.”

مرد: “با فاحشه خیلی سکس داشتم هیچ وقت هم از ایدز ترس نداشتم. از هیچ وسیله پیشگیری هم استفاده نکرده ام. چون اصلا حالت سکس را به آدم انتقال نمی دهد.”

مرد – فروشنده داروخانه:”اکثرا تیپ جوان هستند اینجا. خیلی هم خرجشان زیاد هست. کلا مشتری های ما برای کاندوم ثابت هستند. مشتری های غریبه هم خرید می کنند به خصوص پنج شنبه جمعه ها. خیلی رفت و آمد می شود اینجا. خیابان فرشته پاتوق است. دخترهای جورواجور رد می شوند. خیلی از پسرهام با ماشین می خواهند سوارشون کنند. خیلی پیش میاد که برای خودشان کاندوم تهیه می کنند. ولی پایین شهر فکر می کنم که خیلی کمتر پیش بیادش. قدرت خرید مردم کمتر هست. به همین دلیل فروش ما در این زمینه ها نسبت به پایین شهر خیلی بیشتر هست.”

زن: “هم با کاندوم هم بدون کاندوم سکس داشتم. چون طرف مقابل خواسته بدون کاندوم سکس داشته باشیم.”

مرد: “صد در صد از کاندوم استفاده می کنم. یکی به خاطر این که خطر مریضی نداره. دوم این که وقتی روابط جنسی باعث می شود از کاندوم استفاده نشود موضوع حامله شدن پیش میاد خدای نکرده سقط بچه. برای من حاضرم هفتصد تومان پول بدم کاندوم بخرم اما هفتصد هزار تومان خرج سقط جنین ندم و یکی را هم بدبخت کنم.”

مرد: “بله شده با یک فاحشه تا صبح باشم. هم به پیشنهاد خودش هم به پیشنهاد من از کاندوم استفاده کردیم.”

مرد: “آره با فاحشه خوابیدم. من که خودم همیشه می خوام کاندوم هم باشد. معمولا خودشان هم دارند. آدمهای حسابی و تروتمیزشان کاندوم همراه دارند.”

زن: “معمولا وقتی سکس دارم از کاندوم استفاده می کنم. یکبار کاندوم نبود در دسترس بعد حالتی هم بود که چاره ای نبود بدون کاندوم سکس داشتیم.”

مرد: “چرا تا حالا با فاحشه سکس داشتم. والله من خودم خواستم ولی اون هم بدش نیامد که از کاندوم استفاده کنیم.”

مرد: “من خودم با کاندومش را ترجیح می دهم و با فاحشه هم خوابیدم. از کاندوم هم استفاده کردم.”